پس از دو سال مذاکره، سرانجام توافق‌نامۀ صلح میان دولت افغانستان و حزب اسلامی، روز پنج‌شنبه (۸ میزان) به امضا رسید.
گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی که توافق‌نامه را از طریق یک کلیپ ویدیویی امضا کرد، ادامه جنگ در افغانستان، دست به‌دست شدن ولسوالی‌ها و کشت‌وخون افغان‌ها را خلاف عقل، منطق و شرع خوانده گفت که بیایید به یک صلح بین‌الافغانی تن دردهیم.
حکمتیار افزود: «پایان جنگ و تامین امنیت، از مهم‌ترین نیاز افغان‌هاست، جنگ باید با تمام عوامل خارجی و داخلی‌اش پایان یابد، تمام نیروهای خارجی از افغانستان بیرون گردند، حکومت‌های موازی ساقط شده و نظام جامع و قابل قبول برای همه افغان ها به میان بیاید.»
حکمتیار هرچند در مورد قانون اساسی افغانستان اصلن حرفی نگفت و مشخص نکرد که منظور او از حکومت قابل قبول و حذف حکومت‌های موازی در افغانستان چه بود.
رییس‌جمهور غنی که در مراسم رسمی امضای موافقت‌نامه صلح در ارگ صحبت می‌کرد، تامین صلح را وظیفۀ نسل خود و گلبدین حکمتیار تعریف کرده گفت که بایست صلح در کشور تامین شده، جنگ پایان یابد و افغانستان از احتیاج رهایی یابد.
غنی گفت: « هیچ صلح واقعی در دنیا بدون قیمت تامین شده نمی‌تواند «ما، همه از ما ممکن نیست.» به قول رییس‌جمهور ۳۸ سال است که خون افغان‌ها می‌ریزد.
اشرف غنی قانون اساسی افغانستان را محور توافق‌نامه خواند و گفت که «هیچ نکته در متن توافق‌نامه نیست که در تعارض و تناقض با مواد قانون اساسی باشد.»
رییس‌جمهور افزود: «تا زمانی که تشویش‌های همه افغان‌ها رفع نگردد، تطبیق توافق‌نامه مشکل است، ما تشویش‌های همه اقشار را رفع کرده ایم.»
داکتر عبدالله؛ رییس اجرایی حکومت وحدت ملی نیز به مردم اطمینان داد و گفت که هیچ‌چیزی در این موافقت‌نامه وجود ندارد که «حق شهروندان» در آن پامال شده باشد. به گفتۀ او؛ «پروسه صلح با حزب اسلامی هم اسلامی است، هم افغانی و هم انسانی.»
عبدالله علاوه کرد که در مورد صلح در میان مردم اجماع وجود دارد، برنامه صلح با توجه به قانون اساسی و حقوق مردم افغانستان امکان‌پذیر است.
وی اضافه نمود:« در صلح با حزب اسلامی هیچ‌یک از آزادیهای که در قانون اساسی افغانستان آمده است، قربانی نشده است.»
حکمتیار در بخش دیگر سخنان‌اش گفت که «در جنگ فقط افغان‌ها کشته می‌شوند و خانه‌های افغان‌ها ویران می‌گردند». در همین حال، او مذاکرۀ دوساله میان دولت افغانستان و حزب اسلامی را «مذاکرۀ سخت و درعین حال جامع» تعریف کرده افزود: «اساس این معاهده را افغانستان آزاد، آباد و سربلند شکل می‌دهد.»
حکمتیار که در طول دورۀ رهبری سیاسی‌اش شخصیت تک‌رو و جاه‌طلب تعریف شده است، در حالی که خوش‌بینانه در مورد صلح صحبت می‌کرد بر تطبیق مواد موافقت‌نامه صلح میان دولت افغانستان وحزب اسلامی تاکید کرد.
وی علاوه کرد:« تطبیق معاهده مشکلات را پایان خواهد داد، دو طرف تعهد کرده‌اند که مواد معاهده را به‌طور کامل رعایت خواهند کرد.» او از همه جناح‌های سیاسی در کشور خواست که برای تطبیق موافقت‌نامه صلح میان دولت افغانستان و حزب اسلامی دست به‌دست هم دهند.
رییس‌جمهور غنی با اشاره به شک تردیدهای حکمتیار گفت:« در صلحی که حزب اسلامی با دولت افغانستان امضا کرده است، هر دو طرف متعهد و پایبند به تمام مواد موافقت‌نامه‌اند.»
آقای عبدالله بر صحبت‌های رییس‌جمهور تاکید کرد که زمان انفاذ موافقت‌نامه رسیده و لازم است که هر دو طرف قدم‌های صادقانه بردارند.
دعوت از طالبان به صلح
گلبدین حکمتیار از طالبان نیز خواست که به روند صلح بپیوندند و جنگ را کنار بگذارند. وی از ریاست دولت افغانستان خواست: « من از محترم رییس‌جمهور می‌خواهم که نیت خود را به صلح نشان داده، برنامه صلح با طالبان را آغاز کند و زندانیان طالبان را بدون قید و شرط رها سازد.»
گلبدین از ملا رسول؛ رهبر شاخه دیگر طالبان به خاطر حمایت از صلح دولت افغانستان و حزب اسلامی ابراز خرسندی کرد.
گلبدین اضافه کرد که دیگر از راه جنگ رسیدن به هدف ممکن نیست و افغان‌ها پس از این جنگ را که فقط افغان‌ها کشته می‌شوند و به ندرت خارجیان کشته می‌شوند حمایت نمی‌کنند.
او تلویحن به حمایت‌های خارجی طالبان اشاره کرده گفت: «کسانی که در شاجورهای‌شان مرمی خارجی دارند صلح را نمی‌پذیرند. حکمتیار اکیدن اشاره کرده که افغان‌ها را بگذارید لانه ویرانۀ شان را آباد کنند.»
رهبر حزب اسلامی افزود: « تجربه‌های تلخ گذشته، نشان دادند که به یک تفاهم بین‌الافغانی باید برسیم، جنگ دراز می‌گردد ولی فایده ندارد، افغان‌ها را کشته می‌توانید ولی نابود نمی‌توانید، ممکن یک گروه منفور به افغانستان حاکم شده بتواند ولی ادامه داده نمی‌تواند.»
وی اظهار داشت که طالبان خواست‌های شرعی خود را در قالب فعالیت‌های سیاسی جرأت‌مندانه مطرح می‌کنند.
اشرف غنی نیز اضافه کرد: «اکنون برای طالبان و سایر نیروهای مخالف مسلح دولت فرصت است که یا در کنار ملت باشند و یا در برابر ملت قرار گیرند. جنگ با مردم افغانستان سرانجام شکست و زبونی دارد» وی تاکید کرد که اکنون به همه مردم دنیا معلوم شده است که چه کسی در پی صلح است وچه کسی در پی جنگ.
رییس‌جمهور هشدار داد که وقتی ما به تکرار از آنان- طالبان مسلح و مخالفان مسلح- دعوت به صلح کرده‌ایم و پاسخ رد دریافت کرده‌ایم، هرخونی که از هر طرفی می‌ریزد مسوولیت‌اش به عهده آنان است.
اشرف غنی اضافه کرد:« ما نشان دادیم که برای صلح هم اراده داریم، هم صلاحیت داریم وهم کفایت داریم.»
رسیدگی به مشکلات مهاجران
حکمتیار از دولت افغانستان خواست که به مشکلات مهاجران افغان در کشورهای همسایه هرچه زودتر رسیدگی کند.
او از مهاجران خواست که به‌کشورشان برگردند. او گفت که افغان‌ها چهار دهه شرایط سخت را سپری کرده‌اند، دولت مکلف است که شرایط برگشت مهاجران را فراهم کرده و آزار و اذیت‌های پناهندگان افغان در ایران و پاکستان هرچه زود تر پایان یابد.»
حکمتیار که قبلن یک رهبر «قبیله‌گرا و قوم‌گرا تعریف می‌شد و همه ویرانی‌های کابل به پای او ختم می‌شود،» افغانستان را خانه مشترک همه افغان و اقوام ساکن در کشور خواند.
رییس‌جمهور نیز مشکلات مهاجرت افغان‌ها را جدی خواند و گفت که برگشت مهاجران بیش از هر وقت دیگر جدی شده است وظیفه مشترک ما این است که در مورد حل مشکلات مهاجران تلاش کنیم.
موافقت‌نامه از همین لحظه نافذ است
رییس‌جمهور و رییس اجرایی هر دو مقام ارشد دولت افغانستان تاکید کردند که از همین لحظه مواد موافقت‌نامه قابل تطبیق و نافذ است.
رییس‌جمهور اظهار داشت که «سه نسل است که قربانی جنگ هستیم و حق نسل جدید است که به صلح برسند. وی شخصن مسوولیت‌های همه مشکلات متقبل شده گفت:« بهایی که در جنگ می‌پردازیم بهای سنگین است و من خود را در برابر هر خونی که در این سرزمین می‌ریزد مسوول می‌دانم.»
رییس‌جمهور گفت که صلح ما بر مبنای اصولی است که در قانون اساسی افغانستان مشخص شده است.
این در حالی است که پیش‌تر از آن کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان اعلام کرده بود که حقوق قربانیان جنگ را هیچ‌کسی به بهانه صلح نادیده گرفته نمی‌تواند. به باور فعالان حقوق بشر در افغانستان گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی یکی از ناقضان حقوق بشر و جنایت‌کاران جنگی است که باید مورد پی‌گرد قرار گیرد.
رییس‌جمهور با اشاره به این نگرانی‌ها گفت:« باید اول به صلح برسیم، بعد به حقوق قربانیان رسیدگی گردد.»
رییس‌جمهور از رایزنی‌ها و نظریات جامعه مدنی و مردم افغانستان ابراز شکران کرده گفت که با مطرح کردن نگرانی‌های شان به غنای موافقت‌نامۀ صلح افزودند.
داکتر عبدالله، آزادی بیان را حق مردم افغانستان تعریف کرد و گفت که «مردم هر وقت حق دارند که صدای شان در برابر دولت بلند کنند.»
او همچنان حکومت وحدت ملی را «نتیجۀ آرای مردم» خواند و هرگونه شرایط بر ادامۀ این حکومت را منتفی خواند.
پیر سید احمد گیلانی؛ رییس شورای صلح، امضای توافق‌نامه صلح میان دولت افغانستان و حزب اسلامی را «قدم مثبت» خواند و گفت که در آینده نزدیک خبرهای خوش و صلح‌آمیز در راه اند.
امین کریم؛ نمایندۀ حزب اسلامی، یکی دیگر از سخنرانان مراسم امضای موافقت‌نامه بود.
کریم، حزب اسلامی را یک «حزب دعوت‌گر» خواند تا یک «حزب مسلح». این در حالی است که در طول ۱۵ سال از عمر نظام جدید، حزب اسلامی به‌عنوان یک حزب مسلح در کنار شورشیان علیه دولت افغانستان دست به اقدام‌های مسلحانه زده است.
حمله در فروشگاه فاینست، حمله در محله مسکونی شاه شهید کابل و چندین حملۀ مشابه دیگر را که صدها کشته و زخمی ملکی به‌جا گذاشتند، حزب اسلامی به عهده گرفته بود.
امین گفت که به «آزادی بیان، آزادیهای سیاسی و سایر آزادی‌ها احترام داریم.»
وی علاوه کرد:« من به خواهران خود به اعتقاد کامل عرض می‌کنم که ما طرفدار حقوق حقه تمام زنان هستیم و این موضوع در متن توافق‌نامه صراحت دارد.»
او همچنان به کشورهای همسایه خاطرنشان کرد که «کشورهای همسایه باید بدانند که سوختن ما موجب سوختن آن‌ها و ساختن ما باعث ساختن آن‌ها» خواهد شد.
این در حالی است که برخی از رهبران سیاسی در مراسم امضای موافقت‌نامه صلح حضور نداشتند و سروصداهای مخالف صلح با گلبدین حکمتیار همچنان بلند است.
امرالله صالح، در نشستی حکمتیار را قاتل مردم کابل تعریف کرده گفت:« او [حکمتیار] ۲۰ سال پیش در دل‌های مردم مرده بود».
