بازیگران بزرگ دنیا بعد از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری امریکا، آینده روابط و همکاری‌های بین‌المللی را با دیدگاه‌های خوش‌بینانه و بدبینانه پیشگویی می‌کنند.
نگرانی‌های سیاسی، بحران‌های اقتصادی و مهاجرت، اتحادیه اروپا را دست‌خوش انشعاب و باعث تقویت نیروهای چپ‌گرا در این قاره کرده است. مردم اروپا از وابستگی و عدم استقلال سیاسی این اتحادیه در نظم جهانی به دموکراسی مسخ‌شده که همه را وادار به اطاعت از امریکا می‌گرداند اعتراض می‌کنند.
ترامپ به کشورهای اتحادیه اروپا وانمود گردانید که امریکا در خارج از مرزهای خود قصد ندارد با روسیه جنگ کند و اتحادیه اروپا در ناتو که از آن‌ها چون «مشت مفت‌خوران» یاد نمود باید به‌خاطر امنیت خود در ناتو دودرصد درآمد سرانه خود را به بودجه ناتو تخصیص بدهند.
چین به‌طور محافظه‌کارانه سکوت اختیار نموده است. روسیه یگانه کشوری بود که در انتخابات از ترامپ حمایت کرد. مطبوعات روسیه با طرفداری از ترامپ رقیب او را عفریت نفرین‌شده و توطیه‌های او را علیه ترامپ چون کودتای سیاسی افشاگری نمودند.
روسیه در انتخابات ریاست جمهوری امریکا در میان سایر کشورهای جهان در مرکز مناظرات تلویزیونی نامزدان قرار داشت. هیلاری کلنتن با استفاده از تیوری توطیه برای بدنامی ترامپ در داخل و هراس‌افکنی متحدان خود در خارج، ترامپ را مهره پوتین عنوان کرد.
لیبرال دموکرات‌های امریکا که همواره روسیه را به طعنه چون کشور ضعیف، عقب‌مانده و پامپ بنزین تحقیر می‌کردند، اما در انتخابات از مداخله روسیه در امور داخلی یگانه کشور برتر جهان چون تهدید به منافع ملی امریکا و جهان زنگ‌های خطر را به صدا درآوردند که در نتیجه، این توطیه‌های مضحک به نفع ترامپ و ارتقای نقش و جایگاه روسیه در سطح بین‌المللی گردید. از همین سبب تعدادی پیروزی ترامپ را پیروزی پوتین می‌دانند.
نمایندگان دومای روسیه پیروزی ترامپ را با کف زدن‌های ممتد استقبال نمودند. ترامپ در دکترین سیاست خارجی خود روسیه را دشمن نمی‌داند و ولادیمیر پوتین؛ رییس‌جمهور روسیه را، رهبر قوی، شایسته و سزاوار احترام می‌داند.
او آماده گفتگو پیرامون به رسمیت شناختن جزیره کریما، لغو تحریم‌های اقتصادی، انصراف از پذیرش گرجستان و اوکرایین در پیمان سیاسی و نظامی ناتو است. ترامپ علاقمند به همکاری مشترک دو کشور در مبارزه با داعش و تروریزم دشمن شماره یک بشریت است و پیشنهاد می‌کند که به‌جای برکناری بشار اسد باید به‌طور مشترک علیه داعش و القاعده جنگ نماییم.
موضع‌گیری‌های ترامپ در مبارزه با تروریزم، عدم مداخله و کودتا در امور داخلی سایر کشورها مشابه به موضع‌گیری‌های روسیه است. ترامپ همزمان پنهان نمی‌کند که امریکا در همکاری خود با روسیه مانند ریگان از زاویه قدرت مذاکره خواهد نمود.
مشاوران ترامپ سیاست گذشت را در مقابل پوتین خطرناک و علامت ضعف می‌پندارند که امریکا به خاطر آن قیمت گزاف خواهد پرداخت.
تحلیلگران و کارشناسان، چال‌های مرموز و سربسته ترامپ را در بازی بزرگ با پوتین چون قمار بزرگ سیاسی ارزیابی می‌کنند و هنوز معلوم نیست که ترامپ در این بازی بزرگ از روسیه چه می‌خواهد.
در نگاه نخست امریکا در مبارزه با تروریزم با وجود مصرف شش بلیون دالر در افغانستان و خاورمیانه موفق به شکست تروریست‌ها نگردید. امریکا با ایتلاف شصت کشور جهان طی پنج سال در جنگ سوریه و پانزده سال در افغانستان نتوانست ماموریت خود را در جنگ با تروریزم انجام بدهد و موفقیت‌های روسیه طی یک سال جنگ در سوریه موثرتر از امریکا و کشورهای متحد آن بوده است.
این نکته بیانگر این واقعیت است که مبارزه با تروریزم و حل سایر مناقشات منطقوی بدون همکاری‌های مشترک روسیه و امریکا ناممکن است. همکاری امریکا با روسیه در مبارزه با تروریزم و ترافیک مواد مخدر، روند برقراری صلح و امنیت را تسریع خواهد بخشید و شکست تروریزم در افغانستان با همکاری روسیه و سایر کشورهای منطقه به‌نام ترامپ ثبت خواهد گردید.
ولادیمر پوتین؛ رییس‌جمهور روسیه از سرگیری روابط و همکاری‌های کشورش با امریکا بر اساس اعتماد و احترام متقابل استقبال نمود، اما بارها هوشدار داده که روسیه در همکاری‌ها زبان زور و تهدید را نمی‌پذیرد، از حقوق مردم روسیه در تعیین سرنوشت‌شان در شرق اوکرایین و از منافع خود در جمهوری‌های سابق شوروی حمایت می‌نماید و مناقشات منطقوی و جهانی باید تحت قیادت سازمان ملل از طریق مذاکرات سیاسی حل گردد.
طوری که ظاهرا دیده می‌شود هر دو ابرقدرت بزرگ جهان از رقابت‌های صادقانه و بدون فشار و مداخله در امور داخلی کشورها طرفداری می‌کنند.
کارشناسان روسیه با استقبال از پیروزی ترامپ و زوال جهان یک‌قطبه به دورنمای همکاری‌ها با امریکا خوش‌بین‌اند. به باور آن‌ها روسیه و امریکا هر دو قصد خودکشی را ندارند. چاره‌یی جز همکاری بر مبنای اعتماد و احترام متقابل وجود ندارد. تعدادی که به دیده شک و تردید به آینده همکاری‌ها می‌نگرند و از دموکراسی مسخ‌شده امریکا بعد از سقوط شوروی خاطره خوش ندارند، دولت را به احتیاط در احیای همکاری‌ها مشورت می‌دهند تا مانند سال‌های 1990 از سیاست گذشت یک‌جانبه در همکاری‌ها خودداری ورزد.
امریکا عادت نموده که برای جلوگیری از انکسار قدرت باید یک ثبات‌دهنده در جهان وجود داشته باشد، آیا امپراطوری امریکا حاضر است که به‌طور داوطلبانه قدرت را با سایر رقبا تقسیم نماید و در روابط بین‌المللی از این سیاست دست‌بردار گردد؟
روس‌ها عادی‌سازی همکاری را خوب و عدم عادی‌سازی همکاری را اشتباه می‌دانند و در هر دو صورت در دفاع از منافع ملی خود تسلیم گذشت‌های یک‌جانبه و برتری‌جویانه نخواهد گردید.
موضع‌گیری‌های مشابه ترامپ و روسیه اتحادیه اروپا را به سرنوشت مبهم و نگران‌کننده مواجه گردانیده است.
خبرنگاران غرب وضعیت کنونی اتحادیه اروپا را به ماکیان‌خانه‌یی مقایسه می‌کنند که بدون خروس قد قد می‌کند.
بارک اوباما در آخرین سفر وداعیه خود در آلمان با الهام از اثر ارنست همینگوی؛ نویسنده بزرگ و نامدار امریکا که «خورشید همچنان می‌درخشد» به تسکین بخشیدن قلب جریحه‌دار سران اتحادیه اروپا پرداخت: «خورشید همچنان می‌درخشد و خورشید غروب می‌کند و به همان جایی که طلوع کرده بود می‌شتابد.» قمار بزرگ ترامپ با پوتین در مبارزه با تروریزم به نفع تمام کشورهای جهان و به‌ویژه افغانستان، سوریه و عراق می‌باشد که بیشتر از همه قربانی تروریزم گردیده‌اند. در این بازی هر دو برنده و هیچ کشوری به جز پاکستان و عربستان سعودی که پرورشگاه و حامی مالی تروریستان جهان‌اند بازنده نخواهند بود.
عادی‌سازی روابط با روسیه باید مسیر طولانی را سپری نماید. سیستم انتخاباتی امریکا با روسیه فرق دارد. ترامپ در انتخابات با کسب رای اکثریت الکترال یا گزینشگران و نه اکثریت مردم امریکا پیروز گردید و رییس‌جمهور اگرچه در سیاست خارجی نقش محوری دارد، اما در تغییر محوری‌های اساسی سیاست خارجی امریکا دست آزاد ندارد. در حالی که پوتین از حمایت کامل مردم، پارلمان و نظامیان و دیپلمات‌های روسیه برخوردار است و در تعیین خطوط اساسی سیاست خارج نقش تعیین‌کننده دارد.
بعید به نظر می‌آید که ترامپ مانند گرباچف که پیمان نظامی وارسا را به‌طور یک‌جانبه لغو نمود، او پیمان نظامی ناتو را که بعد از پایان جنگ سرد رقابت‌های ایدیالوژی وجود ندارد و روسیه و امریکا همدیگر را دشمن نمی‌پندارند وداع نماید.
اختلاف در روابط روسیه و امریکا در طول تاریخ یک امر معمولی است و در آینده نیزادامه خواهد یافت، ولی بهترین دستآورد نتایج انتخابات امریکا در آن است که کشورهای بزرگ اراده سیاسی قوی دارند تا به‌طور مشترک علیه تروریزم مبارزه نمایند و در عادی‌سازی روابط بدون تهدید و استفاده از زور به پشت میز مذاکرات، رقابت‌های خود را ادامه بدهند.
جای مسرت است که تمایل سران دو ابرقدرت بزرگ جهان پیشگویی‌های نگران‌کننده انگلیس‌ها را که سال جدید میلادی 2017 را سال جنگ پیشگویی می‌نمودند به سال نویدبخش مبارزه با تروریزم و همکاری‌های بین‌المللی و صلح‌طلبانه بشارت می‌دهد.
دکتور علی‌احمد کریمی؛ تحلیلگر امور بین‌الملل
