حدود یک‌سال قبل به جلسه نقد و بررسی کتاب «ماموریت» با حضور نویسنده‌اش زلمی خلیل‌زاد، در قصر ملکه باغ بابر در کابل دعوت شدیم. از یک‌طرف حضور در این محفل و شنیدن دیدگاه‌های منتقدان ارزشمند بود و از طرف دیگر شنیدن خاطره‌ها و نظرهای نویسنده آن زلمی خلیل‌زاد؛ کسی که سال‌ها در کابل نقش مهمی در وقایع سیاسی کشور داشت و از حمایت مهم‌ترین متحد ما امریکا برخوردار بود.
نویسنده در میان صحبت‌هایش دربارۀ روابطش با حامد کرزی پرداخت و اینکه به صورت روزانه با وی دیدار داشته و در بسیاری موارد به او مشورت داده است. همچنین پیرامون سردی روابط حامد کرزی و امریکا در نبود وی (خلیل‌زاد) در سال‌های پایانی حکومت‌اش سخن گفت: «حامد کرزی شخص بسیار مغروری بود و توقعات خاص خود را از امریکا داشت که گاهی با بی‌توجهی همراه بود. بعد از رفتن من از افغانستان، دیگر سفرای امریکا به اندازۀ من روحیات وی را نمی‌شناخت و نسبت به تصمیمات و نظرات کرزی توجه جدی قایل نمی‌شدند. این مورد زمینۀ اختلافات را فراهم کرد. تا حدی که کرزی از همکار بین‌المللی‌اش به اندازه‌یی خفه شد که در پایان حکومت وی به بدترین حالت ممکن رسید. در این شرایط حامد کرزی حتا اگر از دولت امریکا و سفرای این کشور ناراحت می‌بود نباید غرایض شخصی خود را در روابط سیاسی‌اش دخیل می‌ساخت. کرزی منافع تمام مردم افغانستان را قربانی مسایل شخصی خود کرد و برای بیش از دو سال این روند ادامه یافت تا حکومت وحدت ملی به‌وجود آمد.»
اما ناراحتی کرزی نه تنها کاهش پیدا نکرده؛ بل تا امروز شدیدتر ادامه یافته است. کرزی بنا به هر دلیلی، منافع ملی کشور و مردم افغانستان را قربانی کدورت‌های شخصی خود کرده و در هر شرایط علیه متحد استراتژیک کشور که هزینۀ حمایت از نیروهای امنیتی و بازسازی افغانستان در طول یک‌ونیم دهۀ اخیر را بر عهده داشته، ابراز نظر می‌کند.
حامد کرزی امروزه به مراتب راحت‌تر از زمان حکومت‌اش، مخالفت خود با ایالات متحده را از طریق تریبون رسانه‌ها اعلام می‌کند، اما این موضع‌گیری‌ها به باور نگارنده، از طرفی خلاف منافع ملی کشور است و امکان دارد مشکل‌هایی به‌وجود آورد، اما از طرف دیگر نشان‌دهندۀ وضعیت سیاسی کشور و وجود دشمنان داخلی است.
به نظر می‌رسد حامد کرزی توپ را به زمین ایران، روسیه، هند و دیگر شرکای منطقه‌یی آن‌ها انداخته و در تلاش است تا وضعیت موجود را در کشور به سمت دوقطبی بودن جهت دهد.
این ساختار با نفی یکدیگر، بیش از آنکه آورندۀ نظم و قدرت باشد، منجر به بی‌نظمی در کشور خواهد شد. جدای از اینکه امریکایی‌ها کرزی و تیم او را به قدرت رساند و تا سال‌ها با حمایت مالی و نظامی، به شکل‌گیری دولت در افغانستان کمک شده است، تنها حامی قدرتمندی است که برای وضعیت موجود می‌تواند از افغانستان در مقابل رقابت‌های منطقه‌یی، حمایت سیاسی، نظامی و اقتصادی کند.
حضور مشاور امنیتی ترمپ در کابل و حمایت قاطع امریکا از مبارزه با تروریسم در افغانستان و همکاری بلندمدت با دولت افغانستان نمونه‌هایی از همکاری میان دو کشور است که هیچ یک از قدرت‌های دیگر منطقه و جهان توانایی انجام آن را ندارند.
شاید افغانستان صحنۀ بازی دو قدرت امریکا-روسیه شده باشد، اما این رقابت تا حد زیادی ناشی از وضعیت ژیوپلتیک و ژیواستراتژیک منطقه است. افغانستان به دلیل ژیوپلتیک خاص خود مدام صحنۀ کش‌وگیرهای سیاسی و نظامی منطقه خواهد بود. در این گیرودار مهم این است که چه کشوری به عنوان متحد اصلی در کنار ما قرار دارد.
حضور جمهوری‌خواهان در کاخ سفید و قاطعیت آن‌ها برای حمایت از دولت افغانستان برای مقابله با داعش و طالبان با فرستادن پیام مشخصی از طریق معدوم کردن پناهگاه‌های داعش در اچین ننگرهار به کنفرانس صلح افغانستان در روسیه تبارز پیدا کرد.
این رفتار سیاسی-نظامی نشان‌دهندۀ حمایت قاطع امریکا برای مقابله با متحدان داعش و طالبان در منطقه است؛ «مادر همۀ بمب‌ها» یعنی در بدترین شرایط مهم‌ترین ابزار نظامی را برای نابودی دشمن مشترک به کار خواهیم گرفت. این یک پیام واضح و مشخص برای تمام کشورهای حامی داعش در منطقه به حساب می‌آید.
در نهایت این دولت افغانستان است که با بررسی شرایط تلاش خواهد کرد از بدترین وضعیت، بهترین منافع را برای مردم افغانستان رقم بزند.
در بحبوحۀ تلاش روسیه و ایران برای حمایت از طالبان و همچنین حمایت عربستان، قطر و پاکستان از داعش باید پیام مشخصی برای آن‌ها داشت و با یک جهت‌گیری مشخص و نزدیک شدن بیشتر با امریکا، دورنمای سیاسی و نظامی کشور را تعریف کرد.
در نهایت، دولت ما باید از این وضعیت به نفع خود و منافع کشور استفاده کند و تمام نیروهایی که با حمایت تیم «محور ملی» و شخص کرزی در حکومت جابه‌جا شده‌اند را سبک‌دوش و در عوض آن از نیروهای تحصیل‌کرده و باتجربه و متعهد استفاده شود.
دولت امریکا وضعیت وخیم سیاسی کشور و مخالفت کرزی و تیم «محور ملی» را به عنوان سندی برای حمایت بیشتر دولت وحدت ملی پنداشته و با پشتیبانی از نیروهای امنیتی کشور و همچنین حکومت افغانستان، قاطعیت خود را نسبت به مبارزه با تروریسم منطقه‌یی و جهانی نشان دهد.
نویسنده: محمد واعظی
