مجلس نمایندگان «ولسی جرگه» بلندترین نهاد قانون‌گذاری در کشور است این نهاد را خانه ملت می‌خوانند که از قاطبه مردم افغانستان نمایندگی می‌نماید. مجلس نمایندگان کشور در چند دوره تقنینی با انتقادات جدی نهادها، رسانه‌ها و مردم روبه‌رو بوده‌اند. میزان رضایت شهروندان از نمایندگان‌شان پایین است. مجلس نمایندگان همواره با چالش‌ها و دشواری‌های جدی‌تر مواجه بوده است.
بر اساس ماده‌های نودم و نودویکم فصل پنجم قانون اساسی «تصویب بودجهٔ دولتی و اجازهٔ اخذ یا اعطای قرضه» و «اتخاذ تصمیم راجع به برنامه‌های انکشافی و بودجهٔ دولتی» از وظایف عمده مجلس نمایندگان می‌باشد. تصویب و رد بودجه سالانه یکی از جنجالی‌ترین کارهای مجلس نمایندگان و حکومت است. حکومت به مثابه قوه اجراییه و مجلس نمایندگان به‌عنوان قوه مقننه همواره در بحث بودجه سالانه باهم روبه‌رو یا مواجه شده‌اند.
مجلس نمایندگان بودجه سال۱۴۰۰ مالی را رد کرده است
به تلگرام راه مدنیت بپیوندید
براساس گزارش‌ها مجلس نمایندگان بیرون کردن یک هزار و۱۳۱ پروژه ولایتی، اختصاص پول هنگفت به واحد عملیاتی اداره امور ریاست‌‌جمهوری، اختصاص ۱.۸میلیارد افغانی به کد احتیاطی۹۱ و ۱.۸میلیارد افغانی دیگر در کُد احتیاطی۹۲ از مشکلات عمده‌یی بودجه سال۱۴۰۰ خوانده‌اند.
حکومت و مجلس نمایندگان بودجه سالانه را سیاسی و امتیازی ساخته‌اند. سیاسی ساختن بودجه سالانه از سوی حکومت بهانه شده است به امتیازگیریهای شخصی شماری از نمایندگان مردم در مجلس نمایندگان. یکی از پرسش‌های اساسی این است که چرا کمیسیون مالی و بودجه مجلس نمایندگان با وزارت مالیه بودجه را هماهنگ و با تفاهم نمی‌سازند؟ شماری از نمایندگان خواستار تغییرات و اعمال تغییر در بودجه سال۱۴۰۰ برای گرفتن امتیازات شخصی هستند. برخورد پروژه‌یی شماری از نمایندگان همواره مورد بحث بوده است.
نمایندگان مردم در مجلس نمایندگان در عدم سیاست نمایندگی به‌سر می‌برند. سیاست نمایندگی در کشورهای دموکراتیک از شیوه‌‌های کارساز نمایندگی مردم است. در این شکی وجود ندارد که بودجه سالانه همواره ناعادلانه از سوی حکومت ترتیب شده است، در شماری از ولایات پروژه‌های انکشافی نسبت به ولایات دیگر کم‌تر دیده می‌شود. ایرادهای مجلس نمایندگان در بودجه ۱۴۰۰ بنا بر دلایل که رد شده است قناعت‌بخش است.
یعنی از بودجه سالانه نباید به بهانه‌های گوناگون و کُدها سوی استفاده صورت گیرد. به‌نظر می‌رسد که مجلس نمایندگان بودجه ۱۴۰۰ را برای در نظر نگرفتن پروژه‌های پیشنهادی خودشان ایجاد کرده‌اند. چه تضمینی وجود دارد که اگر حکومت خواست‌‌های شخصی شماری از نمایندگان را قبول کند آنان همچنان به موارد دیگر که دشواری‌های در بودجه سال۱۴۰۰ خوانده می‌شود می‌ایستند؟ کشور در حالت حساس قرار دارد. ما هنوز وابسته به کمک‌های خارجی‌ها هستیم. فقر و بیکاری، ناامنی و شیوع بیماری کرونا و ده‌ها مشکل دیگر به مشکلات مردم افزوده است. انتظار داریم تا از یک طرف از مصرف هنگف غیر ضروری از سوی حکومت جلوگیری شود و از جانب دیگر مجلس نمایندگان از امتیازگیریهای شخصی دست بکشند با تفاهم بودجه سال۱۴۰۰ را بسازند و تصویب نمایند.
کریستال بیات
