سرمقاله/ توزیع تذکرۀ الکترونیکی در افغانستان از ابتدا با چالش‌های سختی همراه بود و پس از چندین مرحله توقف و آغاز بالاخره اواسط سال روان خورشیدی کارش آغاز شد.
بر بنیاد اظهارات احمد جاوید؛ رسولی رییس اداره ملی احصاییه و معلومات تا کنون ۱٫۷میلیون تذکرۀ الکترونیکی توزیع شده و قرار است تا ختم سال ۱۴۰۰ به ۵میلیون نفر شناس‌نامه برقی توزیع گردد.
او به مجلس سنا گفته که پیش از این ظرفیت طی مراحل شناس‌نامه برای ۸۰۰تن دریک روز وجود داشت و اکنون این ظرفیت به ۱۶هزار نفر رسیده است و تلاش می‌شود تا این ظرفیت بیشترشود.
رییس اداره ملی احصاییه علاوه کرده که درحال حاضر ۶۴مرکز توزیع شناس‌نامه برقی در سراسر کشور و ۶مرکز دیگر برای مهاجران در ایران فعال گردیده است. به قول وی درپاکستان نیز برای مهاجران کشور، خدمات توزیع شناس‌نامه آغازخواهد شد.
اداره ملی احصاییه قبلا گفته بود که تایید شناس‌نامه‌های کاغذی پس از این ضرور نیست و در صورت شک و تردید، نهادهای مسوول باید به صورت رسمی خواهان معلومات گردند.
این درحالی‌ست که افغانستان در هیچ زمینه‌‌یی آمار و ارقام ندارد و در مورد جمعیت کشور نیز هنوز هیچ رقم مطمینی وجود ندارد. در سال۱۳۹۳ جمعیت کشور توسط اداره ملی احصاییه و معلومات ۳۳میلیون تخمین شده است، اما این رقم مورد اعتماد همه نیست.
آمار و ارقام احصاییه‌‌یی در یک کشور منبع تمام محاسبات و برنامه‌هاست و برای همین است که اکثر برنامه‌های دولتی و غیر دولتی در افغانستان فقط پس از آغاز دچار مشکلات جدی می‌شوند.
به تلگرام راه مدنیت بپیوندید: https://t.me/madanyatdaily
آگاهان، منبع مشکلات امنیتی را نیز ناشی از عدم آمار دقیق جمعیتی و ثبت احوال نفوس کشور می‌دانند. به باور آنان اگر تمام جمعیت کشور دارای پروفایل واضح و شفاف در اداره ثبت احوال نفوس کشور بودند، اکنون میزان جرایم تروریستی و جنایی به مراتب کمتر بود و افغانستان تا این حد مشکلات امنیتی نداشت.
بحث بعدی این است که فرایند‌های دموکراتیک در یک کشور نیز نیاز به آمار دقیق جمعیتی دارد. در اکثر کشورها برای مشارکت به انتخابات‌ها نیاز به توزیع کارت و ثبت نام مجدد واجدان شرایط رای دهی نیست. چون همه دارای یک کارت ملی معتبر است و نهادهای ثبت جمعیت، اطلاع دقیق از زاد و ولد و مرگ و میر دارند و به همین دلیل میزان دقیق اشتراک کنندگان را می‌دانند.
هزینه‌‌یی که در افغانستان در چهار انتخابات ریاست جمهوری و سه انتخابات پارلمانی برای ثبت نام رای‌دهندگان صرف شد، به راحتی می‌توانست سرشماری دقیق ملی را پاسخ بگوید.
اما به‌دلیل عدم مدیریت درست و یا هر دلیل دیگر، در مدت ۱۹سال گذشته سرشماری ملی که مهم‌ترین بحث در کشورهای در حال توسعه است و برای افغانستان ضروری‌تر از اکسیجن به نظر می‌رسد، انجام نشد و افغانستان با هر انتخابات هزینۀ بزرگی را متحمل شد.
ده‌ها دلیل ضرور دیگر وجود دارد که باید شناس‌نامه برقی توزیع گردد، اما ادارات همچنان از یک نوع کندی و بی‌کفایتی در مورد این روند صحبت می‌کنند.
به‌تازگی رییس احصاییه و معلومات کشور به مجلس سنا گفته که تا ختم سال ۱۴۰۰ تنها برای ۵میلیون نفر در افغانستان شناس‌نامه برقی توزیع خواهد شد.
این درحالی‌ست که ما تا سه سال دیگر باید به سراغ انتخابات پارلمانی برویم و چهار سال دیگر انتخابات ریاست جمهوری را برگزار کنیم.
شناس‌نامه برقی که قرار بود تا انتخابات ریاست جمهوری۲۰۱۴ کشور تمام و در آن انتخابات از آن استفاده شود، اکنون دیده می‌شود که در انتخابات ریاست جمهوری۲۰۲۴ هم تکمیل نخواهد شد.
بنا به دلایل فوق توزیع شناس‌نامه برقی در افغانستان ضروری‌ترین کاری است که باید حکومت برای اکمال آن همت گمارد و دست‌کم پس از دو دهه کمک‌های سخاوت‌مندانه جامعه جهانی باید شمار واقعی جمعیت کشور خود را بدانیم.
با اکمال شناس‌نامه برقی به اطمینان می‌توان گفت که جرایم تروریستی و جنایی تا حدودی زیادی کاهش خواهند یافت و اگر موجب کاهش این جرایم نگردد، موجب رسیدگی شفاف و زودتر خواهد شد.
هم‌چنین در انتخابات‌های بعدی با مصارف مضاف و تقلب مواجه نخواهیم بود و در تمام برنامه‌های توسعه‌‌یی و غیر توسعه‌‌یی دولتی محاسبه ما دقیق خواهد بود.
