وزارت امور خارجه با نشر اعلامیه‌یی در واکنش به اظهارات اخیر قریشی، وزیر خارجه پاکستان مبنی بر این که امریکا باید به توافق دوحه متعهد بماند، گفته است که پاکستان باید طالبان را به عملی‌کردن تعهدات‌شان وادار کند.
این امر و نهی‌های سیاسی در شرایطی رد و بدل می‌شود که مشاور امنیت ملی امریکا در گفتگو با حمدالله محب، مشاور امنیت ملی کشورمان تاکید کرده بود که ایالات متحده با تلاش‌های دیپلماتیک قوی و منطقه‌یی از روند صلح افغانستان پشتیبانی و طرف‌های مذاکرات را برای دست‌یابی به یک توافق سیاسی پایدار و تأمین آتش‌بس دایمی کمک می‌کند.
شرایط به‌وجود آمده در ایالات متحده امریکا فرصت خوبی برای دولت افغانستان است که با فشار حداکثری بر طالبان از طریق اجماع بین‌المللی زمینه برای کاهش خشونت و برقراری آتش‌بس فراهم سازد.
دولت جو بایدن علی‌رغم آنکه نسبت به نقش پاکستان در افغانستان کاملا آگاه است اما سابقه روابط پاکستان با دولت اوباما و شخص آقای بایدن نشان از آن دارد که اگر دولت افغانستان نتواند ارتباط موثری را با دولت جدید امریکا برقرار سازد امکان آن وجود دارد که پاکستان بیشتر بتواند نظر دولت امریکا را در راستای تامین منافع خود جلب کند.
اگر نگاهی به حوادث پس از امضای توافق‌نامه میان طالبان و دولت امریکا بیندازیم، متوجه خواهیم شد که دولت برای نشان‌دادن حسن نیت و با قبول فشار افکار عمومی، برای رسیدن به صلح، بسیاری از زندانیان طالبان را آزاد کرد. نکته‌یی که در اعلامیه وزارت خارجه بر آن تاکید شده و آزادی شش هزار زندانی طالب، شرکت در گفتگوهای صلح و آمادگی برای آتش‌بس فوری در همین راستا خوانده شده است.
اما شوربختانه از تعهد طالبان به توافق‌نامه دوحه تاکنون هیچ خبری نبوده است. افزایش حجم خشونت‌ها ، قتل هدفمند کارمندان دولت و فعالین جامعه مدنی، بالا رفتن تهدیدات علیه مردم ملکی و… از جمله مواردی است که نشان می دهد طالبان کمترین پایبندی به مفاد توافق‌نامه دوحه نداشته است.
پیش‌بینی می‌شود که با تاکید دولت بایدن بر تجدید نظر بر توافق‌نامه دوحه و احتمال آنکه تغییراتی در متن این توافق‌نامه به‌وجود آید، طالبان باز هم بر حجم خشونت‌ها خواهد افزود؛ چرا که این گروه گزینه افزایش خشونت را یگانه راه امتیازگیری از دولت بایدن و دولت افغانستان خواهد دانست. در کنار آن اظهارات وزیر خارجه پاکستان نیز در همین راستا قابل تحلیل است که زمینه را برای تایید توافق‌نامه دوحه و عدم آوردن تغییرات در آن از سوی دولت امریکا فراهم سازد.
در چنین فضای ابهام‌آلودی، دولت ابتدا باید با دیپلماسی فعال، امریکا را متوجه این مساله گرداند که طالبان کمترین پایبندی به توافق‌نامه صلح نداشته و علی‌رغم شروع گفتگوهای صلح، هنوز هیچ اثری از آتش‌بس نیست. تاکید بر آتش‌بس و کاهش حجم خشونت‌ها می‌تواند دست‌آورد خوبی برای دولت در شرایط کنونی باشد.
در مرحله بعد نیز بهتر است دولت با تحت فشار قرار دادن پاکستان، از آن کشور بخواهد که همکاری خود را با گروه های تروریستی کاهش داده و طالبان را برای برقراری صلح تحت فشار قرار دهد.
ح. جاوید
