«هیچ تضمینی وجود ندارد که از پول اهداشده به آسیب‌دیدگان زلزله برای اهداف تروریستی استفاده نشود»
راه مدنیت: بامداد روز چهارشنبه اول سرطان1401/22جون 2022 افغانستان شاهد مرگ‌بارترین زمین‌لرزه در دو دهۀ اخیر بود.
این زمین‌لرزه که به بزرگی6.1 در عمق 51کیلومتری زمین در جنوب شرقی افغانستان رخ داد، گفته می‌شود که بیش از 1000کشته و 1600 زخمی در ولایت‌های خوست و پکتیکا بر جای گذاشته است.
در پی این حادثه طبیعی، کشورها و سازمان‌های بین‌المللی زیادی وعدۀ امدادرسانی و کمک به آسیب‌دیدگان این حادثه داده‌اند؛ از اسراییل تا چین و تایلند و ….
این موضوع، بار دیگر چگونگی ارسال و توزیع کمک‌ها به افغانستان را مطرح کرده است.
تا هنوز محموله‌های کمکی از سوی ایران، پاکستان، هند، امارات متحد عربی و اوزبیکستان به کابل رسیده و تیم‌های کمکی از سوی چندین نهاد امدادرسان بین‌المللی به منطقه حادثه اعزام شده‌اند. با این وجود، برخی از آسیب‌دیدگان از نرسیدن کمک‌های اهداشده شکایت دارند.
مارتین گریفیتس، مسوول امدادرسانی سازمان ملل متحد روز پنجشنبه 23جون به شورای امنیت گفت که طالبان در برابر تلاش‌های این سازمان برای ارسال کمک‌ها موانع و در توزیع کمک‌ها دخالت می‌کنند.
او افزود که طالبان به‌طور فزاینده‌ای در ارسال و توزیع کمک‌های بشردوستانه دخالت می‌کنند. گریفیتس مقامات محلی طالبان را متهم کرد که به‌دنبال ایفای نقش در انتخاب ذی‌نفعان و خواهان توزیع کمک به افراد و فهرست‌های مورد نظر خوداند.
مجله فارین پالیسی نیز در مقاله‌ای از گزارش‌های داخلی سازمان ملل تایید کرده که طالبان طی ده‌ماه حکمرانی خود از کمک‌های جامعه جهانی به مردم افغانستان سوء‌استفاده کرده است.
پس از آن‌که گروه طالبان در 15اگست2021 قدرت را به‌دست گرفتند، اغلب کشورها و سازمان‌های امدادرسانی تمایلی به ارایه کمک مالی به حکومت این گروه ندارند. اما به نوشتۀ سایت The Conversation، رهبران این گروه پیوسته از جامعه جهانی و تمام سازمان‌های بین‌المللی خواستار دریافت کمک به نام مردم شده است.
این رسانه در گفتگو با محمد قدم شاه، استادیار توسعه جهانی در دانشگاه سیاتل پاسیفیک به بررسی چالش‌های کمک رسانه به مردم افغانستان پرداخته است.
این استاد دانشگاه که چندین پژوهش در زمینه کمک‌های انجام‌شده به افغانستان در کارنامه خود دارد، به سه پرسش در این گفتگو پاسخ می‌دهد.
1. چرا رسیدگی به حوادث در افغانستان دشوار است؟
رهبران طالبان مانند حکومت قبلی تحت حمایت ایالات متحد امریکا، دارای سیستم مدیریت امداد متمرکز از بالا به پایین‌اند. با این سیستم، آن‌ها تنها تصمیم‌گیرندگانی‌اند که نحوۀ تخصیص و توزیع کمک‌ها را تعیین می‌کنند.
همچنان، این گروه مملو از فساد است و پاسخگویی ندارد. در نتیجه، هیچ تضمینی وجود ندارد پولی که برای هدف خاصی در نظر گرفته شده، به مقصد برسد.
این زمین‌لرزه آزمونی است که توانایی طالبان برای حکومت‌داری، پاسخگویی به نیازهای فوری شهروندان و ادارۀ موثر کمک‌ها را محک می‌زند. از دیدگاه جامعه بین‌المللی، این پرسش مطرح می‌شود: آیا می‌توان برای توزیع عادلانه پولی که فراهم می‌کنند، به طالبان اعتماد کرد؟ بسیاری از ناضران نگرانند که پاسخ منفی باشد.
اما سیستم کمک‌های اهداشده به افغانستان پیش از این‌که طالبان در سال2021 به قدرت برسند کار نمی‌کرد. با توجه به فقدان مشروعیت حکومت قبلی به‌طور مداوم از کمک‌ها برای خرید سرمایه سیاسی هزینه می‌شد. دولت مرکزی به‌جای این‌که کمک‌ها را بر اساس نیازها و ترجیحات شهروندان مورد استفاده قرار دهد، از آن‌ها به‌عنوان لطف سیاسی متمرکز بر گسترش ارتباطات و نفوذ خود بهره میبرد. یعنی اگر کمک‌ها به روشی که دولت قبلی در دو دهه گذشته با آن برخورد کرد، اداره شود، باز هم پول هدر می‌رود.
آنچه توانایی طالبان برای واکنش به رخدادها و بلایا را حتا بدتر می‌کند این است که بیشتر امدادگران کمک‌ها به افغانستان را قطع و یا کاهش داده‌اند؛ تا حدی به این دلیل که طالبان زنان را سرکوب، دختران بالای 12سال را از حق تحصیل محروم و حقوق بشر را نقض می‌کنند. حمایت بین‌المللی از توسعه اقتصادی افغانستان متوقف شده است؛ زیرا جهان به دولت فعلی اعتماد ندارد. اگر پولی برای کمک به اقدامات امدادی مرتبط با زلزله اهدا شود، من معتقدم هیچ تضمینی وجود ندارد که از آن برای فعالیت‌های تروریستی استفاده نشود.
2. افغانستان به چه چیزی نیاز دارد؟
بر اساس بررسی‌های بانک جهانی، حتا پیش از وقوع زلزله، افغانستان چنان درگیر فقر گسترده و ناامنی غذایی وخیم است که 70درصد از خانواده‌ها قادر به تامین هزینه‌های تغذیه و پرداخت سایر نیازهای اولیه خود نیستند.
در برآوردی از سوی یونسف، صندوق سازمان ملل برای کودکان، حدود 1.1میلیون کودک در معرض شدیدترین شکل سوء‌تغذیه هستند. کشور با تورم 12.7درصدی و کاهش بیش از یک‌سوم فعالیت‌های اقتصادی، بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی گسترده‌ای را تحمل می‌کند.
پس از زلزله، اکنون نیازها شامل مراقبت‌های فوری پزشکی و سرپناه برای هزاران بازمانده است که روستاهای‌شان در ولایتی دورافتاده و کوهستانی به ویرانه تبدیل شده است. سازمان ملل متحد و برنامه جهانی غذا به‌جای تامین پول برای طالبان، باید کمک‌های بشردوستانه را برای مقابله مستقیم با پیامدهای زلزله و گرسنگی گسترده ارایه دهند.
مقدار کمی از کمک‌هایی که اکنون در جریان است –به‌طور عمده شامل مواد غذایی مانند برنج، روغن، آرد و لوبیا – نیازهای بسیار اساسی برای کمک به زنده ماندن مردم است.
اما به نظر من، آنچه افغانستان واقعا برای پیشرفت در درازمدت به آن نیاز دارد، یافتن راهی برای خودکفایی است.
3. چه چالش‌های دیگری می‌تواند کمک به افغانستان را به تاخیر اندازد؟
برنامه جهانی غذا (WFP) و تعداد کمی از آژانس‌های امدادرسان که در افغانستان مانده‌اند یا بازگشته‌اند، با چالش‌های دیگری به‌ویژه کارمندان روبه‌رو هستند. اکثر امدادگران خارجی کشور را ترک کرده‌اند. بسیاری از شهروندان افغانستان که قبلا در سازمان‌ها و آژانس‌های بین‌المللی استخدام شده بودند نیز کشور را ترک کرده‌اند.
با این حال، سازمان ملل متحد در سال2022 جای پای خود را در افغانستان دوباره باز کرد. این سازمان از کشورهای کمک‌کننده درخواست می‌کند تا عملیات‌های چند میلیارد دالری خود را در آنجا تمویل کنند. بانک جهانی در 3جون2022، بودجه 793میلیون دالری را برای افزایش دسترسی به غذا و مراقبت‌های پزشکی اعلام کرد. این بانک اعلام کرد که پول‌ها «خارج از بودجه طالبان» و خارج از کنترل دولت موقت طالبان، از طریق آژانس‌های سازمان ملل متحد و سازمان‌های غیردولتی اجرا خواهند شد.
منبع گفتگو:
https://theconversation.com/helping-afghanistan-after-earthquake-will-be-hard-3-questions-answered-185664
تهیه و ترجمه: محمد رضا رضایی
