محمدعلی عباسی
ولادیمیر زلنسکی؛ رییس‌جمهور اوکراین اوایل صبح 25فبروری گفت که کشورش در مبارزه بر ضد روسیه تنها مانده است. آقای زلنسکی در یک نطق تلویزیونی خطاب به مردم اوکراین گفت: ما برای دفاع از دولت‌مان تنها گذاشته شده‌ایم. رییس‌جمهور اوکراین افزود: کی آماده است که در کنار ما بجنگد؟ من کسی را نمی‌بینم. کی آماده است که به اوکراین تضمین عضویت ناتو را بدهد؟ همه می‌ترسند.
این سخنان در حالی از طرف رییس‌جمهور اوکراین مطرح می‌شود که همه می‌دانستند اگر تهاجمی از طرف روسیه بر اکراین انجام شود هیچ کشوری حاضر نخواهد شد که در کنار اوکراین بایستد، اما تنها کسی که این را نمی‌دانست شاید خود زلنسکی بود. کشورهای غربی به خوبی می‌دانند که اگر عملا در اوکراین دخالت کنند، درگیر جنگی خواهند شد که برنده‌ای نخواهد داشت؛ بل هر دو طرف بازنده خواهند بود، شاید به بهای نابودی اروپا و دنیا.
حمله روسیه به اوکراین یک چیز را خوب روشن ساخت که در این بحران، امریکا و کشورهای اروپایی فقط حرف زدند و تهدید کردند و این روسیه بود که عمل کرد و دست به ریسک خطرناکی زد. البته واضح است که اگر روسیه امروز این کار را نمی‌کرد شاید در آینده دست به بازی خطرناک‌تری می‌زد.
در بعد از سقوط اتحاد جماهیر شوروی، روسیه پوتین همواره مترصد فرصتی بود که قدرت خود را به رخ دنیا بکشد. در واقع ایده جهان تک‌قطبی زمان زیادی دوام نیافت و این بار روس‌ها با حمله به اوکراین نشان دادند که توانایی‌های بالقوه‌ای دارند که می‌تواند آنها را به عنوان یک قطب برتر دنیا مطرح سازد، البته این بار در همراهی و توافق با چین که مترصد فرصتی است خود را به‌عنوان یکی از قدرت‌های برتر دنیا نشان دهد.
چین هم ابزار اقتصادی و هم ابزار سیاسی برای مطرح‌شدن به‌عنوان یکی از قدرت‌های برتر دنیا را دارد، اما به‌خوبی می‌داند که در کنار روسیه و با استفاده از توانایی نظامی آن می‌توانند به عنوان قدرت‌های مکمل عمل کنند و در مقابل زیاده‌خواهی‌های امریکا بایستند.
در بیست‌سال گذشته امریکایی‌ها سه لشکرکشی بزرگ اما شکست‌خورده را داشتند: افغانستان، عراق و سوریه. در هر سه کشور امریکا به‌رغم هزینه‌های بسیاری که کرد به اهدافی که داشت دست پیدا نکرد. از همه رقت‌بارتر خروج از افغانستان بود، اما در سوی دیگر روسیه در عملیات‌های برون‌مرزی موفق عمل کرد. در سوریه توانست حکومت بشار اسد را ماندگار سازد و داعش را شکست بدهد. در اوکراین در تهاجم اول، شبه جزیره کریمه را ضمیمه خاک خود سازد و در سرکوب اعتراض‌های مردمی در بلاروس و قزاقستان به دولت‌های مرکزی این کشورها کمک کرد.
زلنسکی در محاسبات‌اش اشتباه بزرگی را مرتکب شد و این باعث گردید که در ظرف 24ساعت تمام زیرساخت‌های نظامی و اقتصادی کشورش نابود شود و رویای پیوستن به ناتو و غرب باعث شد که در مقابل تهاجم روسیه تنها بماند.
اوکراین یک چنین اشتباهی را در سال2014 هم مرتکب شد و دید که غرب و امریکا در مقابل روسیه هیچ‌کاری نتوانست انجام دهد اما اینکه دوباره در یک چنین وضعی افتاد باعث تعجب است. تهدیدهای سران امریکا در حد تهدید باقی خواهند ماند و آنها همچنان به محکوم کردن روسیه ادامه خواهند داد و تنها ابزاری که در اختیار دارند تحریم روسیه است و بس.
اما این تحریم چی دردی را از مردم اوکراین درمان خواهد کرد؟ مشخص است که هیچ. مشخص است که این جنگ تبعات وحشتناکی را بر اوکراین و مردم آن به‌جا خواهد گذاشت و تجربه تلخی را از جنگ و ویرانی تحمل خواهند کرد و اینکه که امریکا و کشورهای غربی در مقابل تهاجم روس‌ها از آنها حمایت کنند، بدترین امیدی بود که به یاس تبدیل شد.
شاید این درسی باشد برای دیگرانی که می‌خواهند جا پای اوکراین بگذارند، اما هرچی باشد، تجربه‌ای شد به‌بهای نابودی یک کشور که گرفتار فریب یک رییس‌جمهور شد و فریب رییس‌جمهور تبدیل به خاطره‌ای تلخ و ماندگار برای یک ملت.
