پیرو سیاست‌های پانزده‌ساله دولت‌های اول و دوم که همیشه جنایت‌کاران را به صلح دعوت می‌کند و در بسیاری از موارد با آن‌ها با اغماض برخورد می‌شود، حالا تصور می‌شود که دیگر باید فصل جدیدی در تاریخ کشور شروع گردد. تاکتیک‌های جنگی دشمن کور و هدف‌گیری کور هم که همواره غیر نظامیان را هدف قرار داده، همه حکایت از این دارد که دیگر روا نیست با این‌ها از در صلح و دوستی وارد شد.
کسانی‌که هیچ اصول و اخلاق انسانی و اسلامی را رعایت نمی‌کنند چگونه می‌شود به آن‌ها امتیاز داد و از خون مردم بی‌گناه گذشت. تصور غالب بر این است که در دولت هم نیروهایی حضور دارند که این وضع را به‌وجود آورده‌اند. ما در شرایطی قرار داریم که نمی‌توانیم انگشت اشاره را به‌سوی یک هدف نشانه برویم. در حاکمیت فعلی، حکومت به‌عنوان قوه اجرایی، مجلس به‌عنوان قوه قانون‌گذاری و قوه قضایی همه در فساد غرق هستند. برپایی جریانی به‌عنوان مذاکرات صلح جز ماهی گرفتن از آب گل‌آلود چیز دیگری نیست.
در این پانزده‌سال هیچ ارگانی که در مورد عملکردش قصور داشته، زیر سوال نرفته؛ از جمله شورای عالی صلح که بودجه هنگفتی را هم تا به حال مصرف کرده، هرگز در مورد عملکردش مورد بازخواست قرار نگرفته است.
با نگاهی به شدت حملات انتحاری، بی‌کفایتی مسوولان امنیتی هم کاملن مشهود است. هیچ مسوول امنیتی تا حال مورد بازخواست و محاکمه قرار نگرفته است. سرفصل‌های تاریخ معاصر کشور ما آغشته به‌خون مردم بی‌گناه آغاز می‌شود. در تاریخ معاصر ما هیچ کسی به‌خاطر کشتار مردم مورد مواخذه قرار نگرفته؛ بل بعد از یک دوره جنایت، تمامی جنایت‌کاران با عفو و بخشش پاداش هم گرفته‌اند.
فرصت‌ها در افغانستان یکی پی یکی از دست می‌رود. حتا مقاوم‌ترین انسان‌هایی که در این سرزمین ماندگار شدند به امید این‌که اوضاع بهتر می‌شود، دیگر این گمانه را ندارند. جنگ و پروسۀ جنگ هم‌چنان دوامدار است و این جنگ نه‌تنها طولانی‌ترین جنگ قرن بیست؛ بل دارد به طولانی‌ترین جنگ قرن بیست‌ویک هم تبدیل می‌شود.
در جنگ امروز افغانستان هیچ خط سرخی وجود ندارد. جنایت‌کار دیروز در پروسه‌یی به‌نام صلح عفو می‌شود. جنایت‌کاران از بندها رها می‌شوند و نه‌تنها تبریه می‌گردند؛ بل امتیازات زیادی را هم می‌گیرند. معلوم است با این روند هیچ جنایت‌کاری دست از جنایت نمی‌کشد؛ بل این را برای خود امتیازی تلقی می‌کند که هرچی بیشتر جنایت کند به همان اندازه امتیاز هم به‌دست خواهد آورد. از این دست برخوردها ما کم نداشتیم. در افغانستان، کمونیست و مجاهد جنایت کرد، اما محاکمه نشد. طالب و داعش هم جنایت می‌کنند و این‌ها هم محاکمه نخواهند شد.
تمام پروسه صلح در افغانستان یک بازی‌ست در دست سیاست‌مداران بی‌وجدانی که حتا در برخورد با کشتار مردم هم مماشات می‌کنند.
فساد علاوه بر این‌که در همه پروسه‌های سیاسی-اقتصادی وجود دارد در روند صلح هم وجود دارد. یک عده انسان‌های بی‌خاصیت، جریانی را به‌عنوان پروسۀ صلح که هیچ دست‌آورد مثبتی هم نداشته، راه انداخته و برای خود از این نمد، کلاه ساخته‌اند. آیا وقت آن نرسیده که این پروسه تعطیل شود و کسانی که به‌دنبال صلح با جنایت‌کاران جنگی هستند محاکمه گردند.
روند اغماض و گذشت باید کنار گذاشته شود. بعد از هر اتفاق انتحاری، باید تمام نهادهای مربوط به امنیت مورد بازخواست و محاکمه قرار گیرند. این روند مجازات و مکافات تا زمانی‌که شکل نگیرد، مشکلی از جنگ در کشور ما حل نخواهد شد. و تا زمانی‌که جنایت‌کاران به پای میز محاکمه کشانده نشوند، هرگز انتظار نداشته باشیم که با شیوه گذشت و عفو، مشکل مردم حل می‌شود.
برخورد قاطع با دشمنان مردم، در هر موقفی که هستند باید سرلوح کار دولت قرار بگیرد و پروسۀ صلح در افغانستان که یک پروسۀ بیهوده است تعطیل گردد. باید در قانون اساسی کشور بازنگری شود که دیگر هیچ عفو عمومی در افغانستان اعلام نخواهد شد و هیچ مرجعی این صلاحیت را ندارد که با دشمنان مردم و جنایت‌کاران با اغماض و مماشات برخورد کند.
البته این مردم هستند که باید در نهایت در مورد مسایل مهمی که بر سرنوشت‌شان تاثیر دارد تصمیم بگیرند. مردم نباید انتظار داشته باشند که حکومت و نهادهای بی‌مسوولیت به خودی خود اصلاح می‌شوند. نیازهای فعلی مردم در هیچ برهه‌یی از تاریخ افغانستان مورد توجه قرار نگرفته است. هیچ‌گاهی سرنوشت مردم برای حاکمان این سرزمین مهم نبوده است، برای این‌که این مردم نبودند که بر سرنوشت‌شان حاکم باشند.
تاریخ معاصر ما تاریخ آغشته به خون است. بسیاری از کسانی‌که روزگاری بر این مردم جنایت کرده‌اند حالا یا در حاکمیت هستند و یا هم اگر بیرون از حاکمیت هستند با کمال آسایش و راحتی دستی بر آتش دارند و در بازی‌های سیاسی و امتیازخواهی قومی و گروهی سهم همه مردم را به‌نفع منافع شخصی خود مصادره می‌کنند و به‌نام قوم و قبیله منافع نامشروع خود را مدنظر قرار می‌دهند.
درک فضای امروز برای انسانی که وجدان داشته باشد قابل فهم نیست. این‌که چگونه دشمن از هروسیله‌یی برای مبارزه خود استفاده می‌کند در هیچ قاموسی پذیرفتنی نیست. جنگ امروز را باید جنگ کور دانست و برای مبارزه با آن، اول از خود دولت و نهادهای امنیتی شروع شود. باید مورد بازخواست قرار گیرند. در پروسه مذاکره و صلح باید بازبینی جدی صورت بگیرد و با دشمن هم به روش خودش برخورد شود.
عباسی افغان؛ تحلیل‌گر امور سیاسی
