«همسایگان بدون مرز» عنوان نمایشی است که به تازگی در شهر برلین آلمان توسط «گروه هنری-نمایشی روشن» به روی صحنه رفت.
این نمایش به کارگردانی «فاطمه بخشی» و با بازی حبیب کوهستانی، فرزانه بخشی، حسین حیدری و جبارمحمدی در هفتم و نهم سپتامبر در سالن «تیاتروم برلین» و به زبان آلمانی اجرا اجرا شد.این نمایش از سه تجاوز به دختران کم سن و سال در سه جغرافیا و سه فرهنگ متفاوت مایه گرفته است؛ ستایش از افغانستان، ماریا از آلمان و جسیا از کشور پولند. مردانی که مرتکب جنایت شدند نیز از ملیت‌های متفاوت بودند.
فاطمه بخشی کارگردان نمایش “همسایگان بدون مرز” می‌گوید: هدف این نمایش، نشان دادن آسیب‌پذیری بیشتر زنان است به خصوص کسانی که در رده‌ی سنی پایین‌تر قرار دارند. به قول وی این نمایش، در قالب تلفیقی از مستند و داستان اجرا گردید.
داستان این نمایش بدین صورت است؛ در آپارتمانی بعد از تمام شدن یک مهمانی که توسط یکی از اعضای ساختمان برگزار شده است، جسدی پیدا می‌شود. پولیس تمامی اعضای ساختمان را به بازجویی فرا می‌خواند. تکنیک استفاده‌شده برای پاسخ‌گویی به سوالات، مونولوگ است. به صورتی که بازیگران تنها جواب سوال‌ها را می‌دهند. بازپرس یا پولیسی وجود ندارد و ما آنها را نمی‌بینیم، تنها از طریق پاسخ ها، به سوالات آنها پی می‌بریم.
در راستای همین سوال و جواب‌ها هر کدام از اهالی ساختمان، تجارب و داستان‌های ناگفتۀ خودشان در رابطه با تجاوز را بازگو می‌کنند.
یانز یکی تماشاگران در مورد نمایش می‌گوید:«من خیلی تحت تاثیر قرار گرفته بودم چون به زبان آلمانی اجرا شد و برایم قابل فهم بود، من از عمق و محتوای این تیاتر شوکه شده بودم.»
او می‌افزاید که اوج نمایش جایی بود که زنی هم‌زمان برادر و خواهر کوچکش را از دست داده بود. یا جایی که حبیب، از خانه‌ی خود، از تخت خود رانده می‌شود.
وقتی از او پرسیدم که شما در آلمان به عنوان یک داکتر کار می‌کنید، آیا این دردها را می‌شناسید؟ با هیجان گفت: من در طی این نمایش، بارها چشمانم پر از اشک شد.
استقبال خارجی‌ها بیشتر از هم‌وطنان افغان بود. با توجه به جمعیت نسبی مهاجران افغان در برلین ، انتظار استقبال بیش‌تری می‌رفت اما به دلایلی از جمله عدم توجه هم‌وطنان ما به هنر، دغدغه‌های مهاجرت، جا نیفتادن فرهنگ دیدن تیاتر، اشتراک کمتری داشتند. در واقع بیشتر تماشاگران این نمایش را خارجی‌ها تشکیل داده بودند.
حبیب کوهستانی در خصوص این نمایش گفت: با توجه به شرایط فعلی پناهندگان در اروپا، بردن تیاتر به روی صحنه توسط یک پناهنده با موضوعات مرتبط به فضای پناهندگی و گاهی سیاسی کار دشواری است. این‌که دومین کار گروه روشن، به زبان آلمانی، با همکاران آلمانی و کارگردانی یک بانوی افغان به اجرا در آمد، بسیار رضایت‌بخش و امیدوار کننده است.
این درحالی است که هنر تیاتر سال‌هاست با افغان‌ها خداحافظی کرده، به ندرت و به شکل غیرحرفه‌یی هر از گاهی در نمایش‌های تلویزیونی اجرا می‌شود.
فاطمه بخشی
