دهلیز هوایی افغانستان-چین دیروز افتتاح شد. رییس‌جمهور غنی در مراسم افتتاح دهلیز هوایی چین برای صادرات میوه افغانستان شنبه 15عقرب در کابل گفت که خزانه پنهان ما به ثروت ملی بدل می‌شود و به افتخار این کار، از این به بعد همه‌ساله در 15 عقرب از محصولات ملی جلغوزه تجلیل خواهد شد.
رییس‌جمهور گفت: «کمک‌های خارجی ما را تنبل ساخته، هیچ کشور جهان با کمک‌های خارجی سرمایه‌دار نشده ما باید بالای منابع خود سرمایه‌گذاری کنیم؛ هر قلم تولیدات ما باید به ارزش بدل شود.»
رییس‌جمهور غنی گفت که میان افغانستان و چین روی یک دهلیز هوایی توافق شده است و پس از این جلغوزه افغانستان از طریق این دهلیز هوایی مستقیم به چین صادر می‌شود.
اولین محموله جلغوزه سه‌شنبه 15عقرب به مقصد چین پس از افتتاح این دهلیز صادر شد.
رییس‌جمهور همکاری‌های مشترک منطقه‌یی و بین‌المللی را موثر خوانده گفت که اکنون همکاری‌های ایجادشده در سطح منطقه و جهان این فرصت را فراهم کرده که میزان صادرات کالاهای خود را افزایش دهیم.
رییس‌جمهور افزود که حقیقت تلخ این است که پیش از این جلغوزه افغانستان به نام کشورهای دیگر صادر می‌شد. وی تاکید کرد که با افتتاح این دهلیز پس از این به نام افغانستان صادر خواهد شد.
قرار است روزانه از این طریق 20تن جلغوزه افغانستان به مارکیت چین برسد و به‌طور کلی سالانه حدود 3000 تن جلغوزه به چین صادر گردد.
رییس‌جمهور تاکید کرد که باید به «جلغوزه و پسته» افغانستان به عنوان سرمایه ملی نگریسته شود و روی صادرات این دو قلم میوه مهم توجهی خاص صورت گیرد.
معاون سفیر چین گشایش این دهلیز هوایی را به نفع هر دو کشور خوانده گفت که مردم چین نیز می‌تواند از این طریق به مواد ارزان و با کیفیت دسترسی پیدا کنند.
دهلیزهای هوایی ظرفیت صادرات افغانستان به بازارهای منطقه‌یی و بین‌المللی را بلند برده و در دو سال اخیر افغانستان با کشورهای هند، ترکیه، عربستان سعودی و قزاقستان دهلیزهای هوایی ایجاد کرده است.
همچنان در ماه میزان سال جاری خورشیدی برای اولین بار دهلیز هوایی میان افغانستان و اروپا گشایش یافت که در اولین محموله چیزی در حدود 20 تن پوست قره‌قل به هالند و ایتالیا صادر شد.
به گفته مسوولان، تا کنون از طریق دهلیزهای هوایی بیشتر از 200 پرواز انجام شده است که ارزش کالاهای صادراتی از طریق این دهلیزها در حدود 70 میلیون دالر را احتوا می‌کند.
رییس‌جمهور غنی در گشایش اولین دهلیز هوایی با هند گفته بود که بحران را به فرصت تبدیل می‌کنیم.
هرچند رقم درستی در دست نیست که تا کنون چه مقدار کالاهای صادراتی افغانستان از طریق این دهلیزهای هوایی به مارکیت‌های منطقه‌یی و جهانی رسیده، اما مسلم است که مقدار زیادی از کالاهای صادراتی و به‌خصوص میوه تازه و خشک افغانستان دیگر محتاج بنادر پاکستانی نخواهد بود.
افغانستان که به عنوان کشور محاط به خشکه، پیش از این بیشترین تبادل تجارتی‌اش را از طریق بنادر آبی پاکستان انجام می‌داد؛ تاجر افغان با درد سر همیشگی توقف کالا در خاک پاکستان مواجه بود.
پاکستان در واقع توقف دادن کاروان‌های تجارتی افغانستان را به عنوان یک حربه سیاسی علیه افغانستان مورد استفاده قرار می‌داد.
به گفته مسوولان اتاق‌های تجارت افغانستان، پاکستان در فصل گرما و فصل میوه تازه کشور تلاش می‌کرد بر ما از طریق توقف کالای فاسد شدنی فشار وارد کند.
به قول آنان پاکستان با توقف دادن صدها تیلر میوه تازه، میلیون‌ها دالر به افغانستان خسارت وارد می‌کرد.
اما حالا با دهلیزهای هوایی میزان وابستگی افغانستان به بنادر پاکستان در حد کافی کاهش یافته است. در صورتی‌که پاکستان به طور قطع بنادر خود را بر روی مبادلات تجارتی افغانستان مسدود نماید نیز تاثیر آن‌چنانی روی صادرات افغانستان نخواهد داشت.
در عین زمان تلاش‌هایی وجود دارد که از طریق اتصال افغانستان به خطوط راه‌آهن منطقه‌یی و بین‌المللی سهولت‌های بیشتری برای مبادلات تجاری فراهم آید. وصل شدن افغانستان به کشورهای آسیای میانه، چین و ایران به‌طور کامل وابستگی افغانستان از بنادر پاکستانی را رفع می‌سازد و کالاهای افغانستان تا بازارهای اروپایی نیز از این طریق خواهد رسید.
به قول مسوولان، در این حوزه نیز کار زیادی انجام شده است. اولین محموله قطار چین-افغانستان در ماه جون سال 2016 به بندر حیرتان رسید. همچنان در اواسط سال 2016 بود که خط آهن ترکمنستان به بندر اقینه افغانستان به بهره‌برداری رسید. مسوولان وقت گفته بودند که هر نوع مبادلات تجاری از این طریق تا اروپا امکان‌پذیر شده است.
روی همرفته در مدت سه‌سال اخیر تلاش‌های وسیعی برای زیرساخت‌های ترانسپورتی کشور انجام شده است که می‌توان گفت اتصال آسیای میانه به جنوب آسیا و برعکس، اکنون تقریبا عملی شده و همچنان افغانستان می‌تواند از این طریق صادرات قابل توجهی به بازارهای اروپایی نیز داشته باشد.
افغانستان دارای موقعیت جیواکانومی اتصالی است که یک بار دیگر می‌تواند راه باستانی ابریشم را احیا کرده به چهار راه تجارتی قاره آسیا و اروپا مبدل گردد و آسیای صغیر و کشورهای اسکندناوی را به آسیای دور وصل سازد.
سید امین بهراد؛ روزنامه‌نگار
