افزون بر پیکره‌های مقتدر بودا، نام «بامیان باستان» با محصول خوش‌نام «کچالو» گره خورده است. به گفته کارشناسان کشاورزی، همه ساحات ولایت بامیان از نظر جغرافیایی و وضعیت جوی برای کاشت و زرع این محصول مساعد است.
کچالو یا طلای سفید در ولایت بامیان از محصولات استراتژیک به‌حساب می‌آید و بخش وسیعی از زمین‌های زراعتی عمدتاً به‌صورت متناوب و یا مداوم در بسیاری از ساحات چندین سال کچالو کشت می‌شود. کشاورزان بامیان، سالانه مقدار قابل‌ملاحظه‌یی از مصرف بازار داخلی کچالو را تولید می‌کنند. حدود ۸۰درصد مردم به کار کشاورزی مشغولند و محصول عمده آن‌ها کچالو است. این محصول دست‌کم یک وعده غذایی آنان را تشکیل می‌دهد.
کچالو در کنار سایر محصولات بامیان، عمده‌ترین محصول زراعتی، تجارتی و صادراتی و تأمین‌کننده معیشت اکثر دهقانان این ولایت است. بامیان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان کچالو به «سبد کچالو» در کشور شهرت یافته است.
با توجه به اظهارات مقامات وزارت زراعت، در ولایت بامیان سالانه بیش از ۳۵۰ هزار تُن کچالو برداشت و وارد بازارها داخلی و خارجی می‌شود. در این ولایت سالانه در حدود ۱۷ هزار هکتار زمین تحت کشت این محصول است و هزاران دهقان مصروف کشت و برداشت آن هستند. در شرایط کنونی از هر جریب زمین به طور متوسط بین ۵ تا ۷ تُن کچالو تولید می‌شود؛ اما در صورت افزایش حمایت‌ها، ظرفیت حاصل‌دهی آن یک تن در هشت تا ده متر خواهد رسید.
مسوولان وزارت زراعت می‌گویند که در سال روان ۱۸۰ میلیون افغانی را به ۱۷۰۰ دهقان بامیانی قرضه داده‌اند و در سال آینده (۱۳۹۹) نیز قرار است از طریق صندوق انکشاف زراعت، مبلغ ۲۰۰ میلیون افغانی به دو هزار دهقان بامیانی برای تولید بیشتر و معیاری‌تر کچالو قرضه داده شود.
در بودجۀ زراعتی سال ۱۳۹۸ بامیان نسبت به سال ۱۳۹۷ نزدیک به ۱۰۰ درصد افزایش دیده می‌شود؛ یعنی این رقم از ۲۲۰ میلیون افغانی در سال ۱۳۹۷، به ۴۲۰ میلیون افغانی افزایش یافته است که نتایج آن افزایش حاصلات زراعتی، معیاری شدن نسبی تولید و رشد باغداری و آبیاری زمین‌ها بوده است.
گیاهان به عنوان ثروت ملی هر کشور، منشأ زنجیرۀ غذایی و حیات در کره زمین به شمار می‌روند. هرقدر مساحت اختصاص‌یافته برای گیاهان مربوط به یک گونه و یک جنس بیشتر باشد اهمیت آن گیاه نیز به طور طبیعی افزایش خواهد یافت.
کچالو دارای گسترده‌ترین توزیع در دنیاست. این محصول در ۱۴۰ کشور کشت می‌شود و بیش از ۱۰۰ مورد آن در مناطق گرمسیر و نیمه‌گرمسیر واقع شده است؛ اما هنوز بیش‌ترین تولید در مناطق معتدل کشورهای صنعتی متمرکز است. تقریباً یک‌سوم این محصول در کشورهای درحال‌توسعه عمدتاً آسیایی تولید می‌شود.
انکشاف کشاورزی یکی از مهم‌ترین عوامل بهبود وضعیت زندگی روستایی در اکثر کشورهای درحال‌توسعه و کم‌تر توسعه‌یافته است؛ زیرا بخش عمده‌یی از جمعیت در نواحی روستایی به فعالیت کشاورزی مشغول به کار هستند.
با توجه به آمار سال ۱۳۹۷ احصائیه مرکزی، حدود ۷۵ درصد از مردم افغانستان در نواحی روستایی زندگی می‌کنند و اهمیت انکشاف کشاورزی از طریق انقلاب سبز، از راهبردهای اولیه در زمینۀ انکشاف روستایی است که در دهۀ ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ نظریه‌پردازان توسعه به آن تاکید کرده‌اند.
بر اساس داده‌های مرکز آمار افغانستان، سهم بخش زراعت در تولید ناخالص ملی (GDP) 20 درصد است و در فقدان انکشاف بخش صنعت، کشاورزی دست‌کم بیش‌ترین عرصه کار برای شهروندان است. کشاورزی در شرایط کنونی بهترین و شاید تنها گزینه برای ایجاد زیرساخت‌های اقتصادی در کشور باشد.
به گفتۀ «جانسون» و «ملور» (۱۹۶۱) زراعت نه‌تنها نقش انفعالی در توسعه ایفا نمی‌کند، بلکه می‌تواند در پایه‌ریزی ساختاری اقتصادی در کشورهای رو به توسعه، پنج کمک مهم انجام دهد که عبارت از «فراهم‌آوری نیروی کار، سرمایه، ارز، مواد خام برای بخش رو به رشد صنعتی و ایجاد بازار مناسب برای کالای صنعتی تولیدشده در داخل.» افغانستان نیز برای گذار از کشاورزی و گام نهادن به سوی صنعتی شدن، باید با حمایت و تقویت بخش زراعت، زمینه ظهور صنایع کوچک و بزرگ را فراهم آورد.
با وجود ساخت بیش از ۵۰۰ ذخیره‌گاه کچالو در ولایت بامیان، هنوز کشاورزان از ذخیره‌سازی نامتوازن در برخی ولسوالی‌ها شاکی هستند؛ زیرا با توجه به نبود ذخیره‌گاه، محصولات آنان فاسد می‌شود. ذخیره‌سازی از توان بخش خصوصی و کشاورزان خارج است و تنها با کمک وزارت زراعت و نهادهای جهانی می‌توان این نیاز را تامین کرد.
از سوی دیگر، باید کشاورزان به ارزش‌افزایی که شامل درجه‌بندی محصولات از نگاه اندازه، درجه‌بندی از لحاظ کیفیت و بسته‌بندی درست می‌شود و همچنین در صورت مساعد نبودن بازار برای فروش، از انبارهایی ساخته‌شده استفاده کنند تا بازار فروش برای تولیدات‌شان مساعد شود.
بسیار ناامیدکننده است که طلای سفید افغانستان به علت نبود ظرفیت نگهداری، با کم‌ترین قیمت پس از صدور به پاکستان، دوباره وارد کشور شود.
سعادت‌شاه موسوی؛ کارشناس ارشد اقتصاد توسعه
