قطع بی‌رویۀ درختان کهن‌سال پوهنتون کابل
کاظم حمیدی
باری زنده یاد دکتور شریف فایض گفته بود که دانشگاه کابل به‌خاطر درختان بلندقامت و گشن شاخ‌اش، چشم سبز کابل است. تاکیدش این بود که به بهانۀ ساختوساز این نقطۀ سبز ویران نشود. درختانی که در این ساحۀ سبز زندگی می‌کنند بیش از صدسال عمر دارند.
با این‌که آرامگاه سیدجمال در زمان ریاست‌جمهوری حامدکرزی بازسازی شده بود و نیاز نبود که پول هنگفتی برای توسعۀ این مکان هزینه شود. به‌جای آن نیازمندی‌ها و خالی‌گاه‌های دیگری در این نقطه از دانشگاه کابل وجود داشت که باید به آن‌ها توجه می‌شد.
اگر دولت و نهادهای فرهنگی وابسته به حکومت نگران آرامگاه سیدجمال هستند به‌جای قطع درختان، طرحی را برای حفاظت از فضای سبز و آب‌یاری درختان اطراف این محل در نظر می‌گرفتند.
این بنای تاریخی به خاطر درختان کهن‌سالش زیباست اگر قرار باشد سرهای این سروهای سبز بریده شوند، این محل چیز دیگری نخواهد داشت که به آن افتخار کرد.
هزینۀ ۲۰٫۵میلیون افغانی برای قطع درختان و تخریب فضای سبز اطراف این آرامگاه توجیه عقلانی ندارد.
یک: صدای شکستن درختان
در این روزها دور آرامگاه سیدجمال را تا مساحت دور، پردۀ سبز گرفته‌اند و داخل پردۀ سبز صدای ماشین‌های چوب بری و تبرهای آخته به گوش می‌رسد.
در داخل پردۀ سبز فاجعهیی در حال وقوع است؛ فاجعهیی که به این زودی‌ها جبران نخواهد شد. داخل پردۀ سبز ماشین‌های چوب‌بری و تبرها، قیامتی برپا کرده است. تنها و سرهای سروهای بلند قامت در برابر اره و تبر سر به زانو آورده و به خاک می‌افتند.
بریدن سرهای درختان و صدای شکستن درخت‌ها هر لحظه بلند و بلندتر می‌شود. با افتادن هر درختی قلب من فرو می‌ریزد، تا پشت پرده‌های سبز می‌روم پابه‌پا می‌کنم، می‌خواهم به کارگران بگویم که دست نگه دارند، ولی آن‌ها با نگاه‌های زننده از من می‌خواهند که از صحنه دور شوم. آرام و قرار ندارم. با خود می‌گویم، زورت به این جماعت نمی‌رسد. چی می‌توانی. شکایت این ستم مضاعف و این گناه نابخشودنی را به کجا باید ببری؟ گوش شنوا و چشم بینایی نیست که به داد این سروهای کهن برسد.
گپ ساده‌‌یی نیست، بیش از بیست میلیون افغانی برای قطع درختان هزینه شده و عده‌‌یی مزدبگیر و سیاست‌مدار از این آرامگاه پروژه ساختند تا فردا در کارنامۀ خود بنویسند که قبر فلان دانشمند را آباد ساختند و گور صدها درخت کهن سال را کندند.
شماری از کارگران مزدبگیر که احتمالن به‌خاطر سوخت زمستان و فروش تنۀ درختان طمع سیری‌ناپذیر دارند با استفاده از این فرصت، بی‌رحمانه اره‌های برقی را روی تنۀ درختان فشار می‌دهند و درخت پشت درخت قطع می‌شوند تاکنون ده‌ها درخت به‌خاک افتاده و اگر تدبیری سنجیده نشود، صدها درخت دیگر و گونه‌های نایابی از درختان کهن‌سالی که اطراف این آرامگاه زندگی می‌کنند به‌زودی نابود خواهند شد.
برای کسانی که می‌خواهند مانع قتل عام درختان شوند چند نگاره از این محل را می‌گذارم؛ یکی پیش از قطع درختان و چند نگاره بعد از به‌خاک افتادن درختان کهن!
دو: بیایید مانع قطع درختان شوید!
شاید کسی مخالف بازسازی و ترمیم آرامگاه سیدجمال نباشد ولی هر انسان خردمندی مخالف بریده‌شدن سرهای درختان هستند.
نهادهای دولتی، افراد و سازمان‌هایی که به‌فکر توسعه و آبادانی دانشگاه کابل هستند نگذارند که فضای سبز این محل تخریب شود. به‌ویژه وزارت شهرسازی و مسکن، شهرداری کابل و ادارۀ حفاظت از محیط زیست. هنوز هم دیر نیست اگر اقدام فوری شود، دست کم می‌توان از قطع شدن درختان باقی مانده جلوگیری کرد.
در سال‌های اخیر، ده‌ها پروژۀ ساختوساز در پوهنتون کابل طرح و تطبیق شده‌اند. در هیچ یک از برنامه‌های تعمیراتی و ساختمانی در پوهنتون کابل، موضوع حفظ و مراقبت از جان درختان و حفاظت از محیط زیست در نظر گرفته نشده است. تنها پروژه‌‌یی که درختان و فضای سبز پوهنتون کابل را تخریب نکرده و بزرگ‌ترین سازۀ ساختمانی در سال‌های اخیر در محوطۀ پوهنتون به شمار می‌رود. مرکز تکنالوژی و آموزش‌های حرفه‌‌یی است (نام دقیق این سازۀ بزرگ چینایی‌ها یادم نیست). دلیل این‌که در این پروژه درختان و چنارهای اطراف خوابگاه دختران تخریب نشده این بوده که این پروژه از سوی چینایی‌ها طرح و اجرا شده و در جریان ساختوساز حتا سر یک درخت بریده نشده است.
اگر این پروژه را افغان‌ها اجرا می‌کردند؛ امروز خبری از قطار چنارهای سر به فلک کشیده اطراف خوابگاه دختران نبود. چنارها خوش‌بخت بودند! اگر وضعیت همین‌گونه ادامه یابد، به‌زودی شاهد خزان کامل «چشم سبز کابل» خواهیم بود.
پس تا خیلی دیر نشده اقدام کنید.
