معصومه امیری
صبح یک‌شنبۀ این هفته قصر ملکۀ باغ بابر، محل برگزاری نشستی به بهانۀ هفتۀ جهانی تغییر اقلیم بود. این برنامه که با میزبانی ادارۀ ملی حفاظت محیط زیست برگزار شد، مهمانانی از جامعۀ مدنی و دانشگاهی کشور داشت تا به بررسی چالش‌ها و نگرانی‌هایی بپردازند که تغییر اقلیم دلیل اصلی آن‌هاست.
عزت‌الله صدیقی، معین این اداره در ابتدای برنامه ضمن خوش‌آمدگویی هدف از این برنامه را دخیل ساختن و تشویق نهادهای علمی و پالیسی‌ساز برای مباره با این تهدید و افزایش آگاهی عمومی در مورد آن معرفی کرد. او محور قرار گرفتن مسایل محیط زیستی در مبارزات انتخاباتی اخیر امریکا را نشانۀ اهمیت ویژۀ این موضوع خواند و با اظهار تاسف از بی‌توجهی مقام‌های کشوری و مردم و رسانه‌ها گلایه کرد. صدیقی با اشاره به گزارش آی.بی.بی.سی در سال ۲۰۱۹ از رفتن جهان به سوی فاجعه گفت و بسیاری از مشکلات حال حاضر کشور نظیر آلودگی هوا، گسترش بیابان و جاری شدن سیلاب‌ها را از پیامدهای فاجعه‌آمیز تغییر اقلیم دانست.
معین علمی وزارت تحصیلات، وظایف پوهنتون‌ها را به سه بخش انتقال و تولید دانش و همچنین عرضۀ خدمات علمی همچون مشوره و افزایش آگاهی عامه تقسیم کرد و از نهادهای سیاسی خواستار همکاری با مراکز علمی شد و بر لزوم تخصیص بودجۀ پژوهشی در نهادهایی که آسیب‌پذیری بیش‌تری در برابر تغییرات اقلیم دارند، تاکید کرد.
او از وجود منابع انسانی متخصصی خبر داد که در امر سیاست‌گذاری نادیده گرفته می‌شوند.
حشمت‌الله غفوری، معین وزارت زراعت سومین سخنران برنامه سخنان خود را با اعلام این آغاز کرد که زراعت متاثرترین بخش کشور در اثر تغییر اقلیم است. او گفت هشتاد درصد فعالیت‌های اقتصادی مردم مستقیم و غیرمستقیم مرتبط با زراعت است و محصولات زراعتی عمده‌ترین حجم صادرات کشور را تشکیل می‌دهند. بنابراین، هر گونه تهدیدی که متوجه این بخش باشد به طور جدی معیشت مردم ما را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
غفوری افزایش آفات بر اثر خشکسالی، تشدید تعریق که موجب کاهش رطوبت خاک می شود، تغییر یا کاهش پوشش‌های گیاهی که باعث مهاجرت حیوانات و تغییر اکوسیستم می‌شود را بدترین پیامدهای تغییر اقلیم عنوان کرد که زراعت و مال‌داری را با چالش مواجه می‌سازد. او گفت که در خشکسالی چندسال پیش، ما با همکاری نهادهای خارجی بسیار تلاش کردیم که حداقل علوفه‌یی را که تنها قادر به حفظ حیات احشام بود را تهیه و توزیع کنیم، اما با این حال بسیاری تلف شدند و تمام تلاش‌هایی که در طول یک دهه تطبیق شده بود در عرض یک سال از بین رفت.
معین این وزرات اضافه کرد، با اینکه زراعت بیش‌ترین تاثیر را از تغییر اقلیم می‌پذیرد، قادر است بیش‌ترین اقدامات را هم برای هم‌زیستی با آن پیدا کند. او روستای انجیل هرات را مصداقی برای این استفاده آورد که مدت‌ها در اثر سیلاب‌ها دچار مشکلات عدیده‌یی بوده. غفوری گفت که با مطالعاتی که انجام شد، متوجه شدیم این بخش در کمربند پستۀ کشور قرار دارد و کاشت پسته ضمن مهار سیلاب می‌تواند موجب تغذیۀ آب‌های زیرزمینی شود تا به اقتصاد مردم این ناحیه کمک شایانی کند. این همچنین میلیون‌ها مترمکعب کاربن دای اکساید را به اکسیژن مبدل خواهد کرد که نویدی برای مبارزه با گرمایش است.
آخرین سخنرانی که در بخش اول این نشست حضور یافت، محمد قاسم حیدری، معین وزارت دولت در اموررسیدگی به حوادث بود. او گفت که پایین بودن نرخ رشد اقتصادی کشور مهم‌ترین عاملی است که افغانستان را سومین کشور حادثه‌خیز آسیا کرده. حیدری از حذف کلمۀ مبارزه در ادبیات این وزارت گفت و اضافه کرد که با طبیعت نمی‌توان جنگید، بل باید با آن هم‌زیستی و برای مدیریتش تلاش کرد.
بخش دوم نشست تمرکز خود را بر ارایۀ آمارها قرارداد و تعدادی از کارمندان ادارۀ ملی محیط زیست به بررسی کارنامۀ این اداره پرداختند، اما در این میان یکی از اساتید زمین‌شناسی که به نمایندگی جامعۀ دانشگاهی حضور داشت، مسایل جغرافیایی، عملکرد صنعتی و بی‌توجهی به ظرفیت طبیعی شهر کابل را عمده‌ترین دلایل آلودگی هوای این شهر اعلام کرد. او اصلاح این موارد و استفاده از تکنالوژی‌های هوای پاک را به‌عنوان راهکار پیشنهاد کرد.
در آخر عزت‌الله صدیقی، معین ادارۀ ملی حفاطت محیط زیست با تشکر از تمام مهمانان برای حضور در این برنامه، از هرنوع همکاری مسلکی با این اداره استقبال کرد. او قول همکاری با نهادهای علمی را در بخش دسترسی به دیتا داد و این را وظیفۀ تمام ارگان‌های دولتی دانست.
