منبع: واشنگتن‌پست
در آستانه انتخابات، توییت رییس‌جمهور ترمپ، مبنی بر اینکه همه نیروهای امریکایی در افغانستان باید «تا کریسمس خانه باشند!» زنگ هشداری بود برای مقامات ارشد ایالات متحده که در تلاش برای خروج به‌صورت تدریجی بودند.
طرح موجود که به مذاکرات متزلزل با گروه شورشی طالبان برای امضای توافق‌نامه صلح با دولت افغانستان گره خورده است، طبق پیش‌بینی مقامات امریکایی پیش نرفته، در حالی‌که پنتاگون در تلاش بود تا تعداد نیروهای خود را در این ماه به کم‌تر از پنج‌هزار نفر کاهش دهد.
به‌نظر می‌رسد مذاکرات متوقف شده و طالبان به حملات خود در سراسر کشور ادامه می‌دهند.
به گفته دو مقام ارشد امریکایی آگاه به‌موضوع، مارک اسپر وزیر دفاع، پس از مشورت با افسران ارشد ارتش، در این ماه یادداشت طبقه‌بندی‌شده‌یی به کاخ سفید ارسال کرد و نگرانی‌اش را در مورد کاهش بیش‌تر نیروهای امریکایی اعلام کرد.
اسپر با استناد به خشونت‌های پی درپی، خطرات احتمالی موجود برای نیروهای باقی‌مانده در صورت خروج سریع، آسیب احتمالی به متحدان و نگرانی از فروپاشی مذاکرات نوشت که شرایط در منطقه هنوز مناسب نیست.
چند روز پس از آنکه ترمپ شانس انتخاب مجدد خود را از دست داد، اسپر را برکنار کرد. ترمپ که از پذیرفتن نتایج انتخابات سر باز می‌زند، اجازه برکناری سایر انتصابات سیاسی ارشد تحت خدمت اسپر را صادر کرد و اجازه داد چندتن از افراد وفادار به رییس‌جمهور جای آن‌ها را بگیرند.
این گزارش در روزهای پایانی دولت ترمپ بر اساس مصاحبه با ۲۱ مقام فعلی و پیشین ایالات‌متحده و افغانستان تهیه شده که بسیاری از آن‌ها به‌دلیل حساسیت موضوع خواستند ناشناس بمانند.
روابط ترمپ با اسپر ماه‌ها پیش به دلیل چندین مساله متشنج شد، اما برخی از طرفداران رییس‌جمهور گفتند که ناامیدی ترمپ ازاسپر به‌خاطر پافشاری بر دوام حضور سربازان نقش مهمی در این تصمیم داشت. دیگران ارتباط میان این مساله و موضع اسپر در مورد افغانستان را رد کردند.
پنتاگون در حالی دچار آشفتگی شده که بلاتکلیفی عمیقی در مورد چگونگی سپری‌شدن فاصله زمانی از اکنون تا روز تحلیف، ۲۰ جنوری وجود دارد. باوجود اینکه برخی از جمهوری‌خواهان پیروزی جوبایدن، معاون رییس‌جمهور پیشین را تبریک گفته‌اند، مقامات دولت ترمپ اعلام کردند که برای ماندن در سمت خود مبارزه خواهند کرد.
در عین حال، دیگر ترمپ برای تحقق آرزوی خود یعنی پایان دادن به جنگ ۱۹ساله امریکا، طولانی‌ترین جنگ در تاریخ ایالات متحده، فرصتی ندارد.
این وضعیت اختلافات طولانی‌مدت میان جناح‌های انزواطلب دولت ترمپ و محافظه‌کاران سنتی را برجسته می‌کند واین گمانه‌زنی را تقویت که وفاداران ترمپ مستقر در پنتاگون، ممکن است بکوشند به‌واسطه این تغییرات نظر خود را تحمیل کنند.
کالین جکسون که در اوایل دولت ترمپ به‌عنوان یکی از مقامات ارشد پنتاگون بر افغانستان نظارت داشت، اکنون مخالف خروج نیروی‌های امریکاست.
به گفته وی: «حتی یک مورد هم نداریم که توقف جنگ منجر به بهتر شدن اوضاع شده باشد، ویتنام، عراق، یک مورد هم موفقیت‌آمیز نبوده است.»
یکی از مقامات ارشد سابق کاخ سفید گفت که امکان ندارد ایالات متحده بتواند همه نیروهای خود را «بدون درهم شکستن ایتلاف در آن کشو خارج کند. این مقام گفت: «ما می‌توانیم تعداد را به ۴۵۰۰نفر کاهش دهیم، اما نمی‌توانیم نیروهای خود را به صفر برسانیم.»
سناتور رند پاول که طرفدار خروج سریع و فوری است، روز چهارشنبه وارد بحث شد.
او در توییت خود نوشت: «به کسانی که می‌گویند عقب‌نشینی نیروها ممکن است باعث «درگیری» با جنرال‌ها/ پنتاگون شود یادآوری می‌کنم: فقط یک فرمانده کل وجود دارد، و او DonaldTrum است و هنگامی که او دستور خروج از افغانستان را صادر می‌کند، تنها جواب مناسب «بلی قربان» است.
کریستوفر میلر که چندین مقام ارشد دیگر دولت در پنتاگون را پشت سر گذاشت تا وزیر دفاع موقت شود، کش پاتل، دستیار سابق ترمپ، نماینده دوین نونس (کالیفرنیا) و داگلاس مک گرگور، سرهنگ بازنشسته ارتش که اغلب خواستار پایان جنگ در افغانستان بوده است از جمله کسانی هستند که اخیرا منصوب شده‌اند.
میلر که اخیرا مدیر مرکز ملی مبارزه با تروریزم بوده، و پاتل هر دو همراه با رابرت اوبراین مشاور امنیت ملی سابقه طولانی‌مدت همکاری دارند. اوبرایان در هفته‌های اخیر با جنرال مارک الکساندر میلی، رییس ستاد مشترک کارکنان در مورد اینکه برنامه دولت باید متضمن چه چیزی باشد، علنا مخالفت کرد.
ماه گذشته، اوبراین طی سخنرانی در مجمعی در لاس‌وگاس اعلام کرد که تعداد نیروهای ارتش ایالات متحده در افغانستان در اوایل سال آینده « به ۲۵۰۰ کاهش خواهد یافت.»
میلی این سخنان را در مصاحبه با NPR رد کرد و با «حدس و گمان» خواندن آن گفت که ایالات متحده می‌خواهد «مسوولانه» و «از روی اراده» جنگ را خاتمه دهد.
اوبراین سپس با ناراحتی گفت: «هنگامی که من صحبت می‌کنم، از سوی رییس‌جمهور صحبت می‌کنم و فکر می‌کنم پنتاگون نیزدر همین راستا حرکت می‌کند و کارش همین است.»
جاناتان راث هافمن، سخنگوی پنتاگون در بیانیه‌یی گفت که میلر با ترمپ و کل تیم امنیت ملی «در جهت دست‌یابی به اهداف استراتژیک افغانستان» کار می‌کند. هافمن افزود که در تماس‌ها و ملاقات‌های این هفته با متحدان ناتو، میلر «دایما به آن‌ها از روند فعالیت ما در رابطه با افغانستان اطمینان می‌داد.»
یکی از مقامات ارشد دولت سابق که گه‌گاه با رییس‌جمهور صحبت می‌کند، گفت که وی فکر می‌کند احتمال دارد ترمپ دستور کاهش نیروها به ۲۵۰۰ نفر را صادر کند. این مقام حکمت آن را زیر سوال برد و گفت که این «اهرم فشار در مذاکرات صلح را از بین میبرد.»
میلر در مورد کاهش احتمالی اظهار نظر نکرده است، اما طبق نظر دیگر مقامات دولتی امکان کاهش نیروها به کم‌تر از ۴۵۰۰ وجود دارد.
اوانا لونگسکو، سخنگوی ناتو طی ایمیلی گفت که او روز جمعه با دبیر کل ناتو جنس استولتنبرگ، در مورد موضوعاتی که شامل افغانستان نیز بود، صحبت کرده است.
لونگسکو گفت: «ما تقریبا ۲۰ سال در افغانستان بوده‌ایم و هیچ‌یک از متحدان ناتو نمی‌خواهد بیش از آنچه لازم است در این کشور بماند. در عین حال ما می‌خواهیم دستاوردهایی که نتیجه چنین فداکاری‌هایی است را حفظ کنیم و اطمینان حاصل کنیم که افغانستان هرگز به پناهگاه امن تروریست‌ها تبدیل نمی‌شود و آن‌ها نخواهند توانست به ایالات متحده یا هر متحد دیگر ناتو حمله کنند.»
کشورهای هم‌پیمان به وضوح به دولت ترمپ گفته‌اند که در صورت خروج کامل امریکا از افغانستان آن‌ها نمی‌توانند و نمی‌خواهند که در این کشور بمانند، اما میلر به آن‌ها گفته که هیچ تغییری در سیاست ایجاد نشده است و هیچ اتفاق غیر منتظره‌یی رخ نخواهد داد.
به گفته یک مقام افغان، دولت افغانستان از تغییر در جدول زمانی خروج ایالات متحده مطلع نشده است. دفتر رییس‌جمهور اشرف غنی به درخواست‌ها برای اظهار نظر پاسخ نداد و نیروهای امریکایی افغانستان پرسش‌ها را به پنتاگون ارجاع دادند.
احتمال عقب‌نشینی سریع در حالی است که خشونت در افغانستان افزایش یافته است. آخرین گزارش دیده‌بان دولت بیان می‌دارد که حملات طالبان و دیگر گروه‌های ضد دولت اخیرا ۵۰درصد افزایش یافته است. در مناطقی که بیش از همه آسیب دیده‌اند، مقامات محلی هشدار می‌دهند که در صورت تسریع در جدول زمانی خروج، نیروهای دولتی ممکن است نتوانند از خود دفاع کنند.
شیرمحمد آخوند زاده، عضو پارلمان با اشاره به مرکز ولایت هلمند گفت: «اگر حملات هوایی امریکا را نداشتیم، طالبان امروز در لشکرگاه بودند.»
یکی از مقامات امریکایی گفت که بازه زمانی مرتبط با تصمیم احتمالی تخلیه، لوجستیک مربوط به این روند را افشا می‌کند و این «تا چه حد می‌تواند از خروج کاملا برنامه‌ریزی شده با اجرایی دقیق، خطرناک‌تر باشد.»
این مقام گفت با وجود برخی شواهد مبنی بر اینکه طالبان به جنگجویان خود دستور داده به پرسونل امریکایی حمله نکنند، ممکن است در هنگام عقب‌نشینی نهایی خلاف آن صورت بگیرد. به گفته مقامات امریکایی، درحالی‌که پرسونل امریکایی در هوا و زمین به سرعت مشغول‌اند تا خود را برای عزیمت آماده کنند، آماده‌سازی تسهیلات باقی‌مانده ناممکن‌تر می‌شود، «خروج ایمن و سریع‌تر دشوار خواهد بود.»
خروج سریع احتمالا به معنای پشت سر گذاشتن تجهیزات با ارزش نیز است. برخی از سخت‌افزارهای بزرگ حاوی فناوری حساس، مانند UH-60 Blackhaw را می‌توان در پشت هواپیمای باری جای داد، اما سایر موارد حساس باید در محل خود نابود شوند.
ادوارد دورمن، جنرال بازنشسته‌یی که از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ به‌عنوان مدیر فرماندهی مرکزی ایالات متحده فعالیت می‌کرد، گفت که اگر اجازه خروج به سربازان امریکایی داده شود، برخی از پایگاه‌ها یا تاسیسات ایالات متحده احتمالا به ارتش افغانستان تحویل داده می‌شود، به شرط اینکه اطمینان بدهند می‌توانند از آن‌ها حفاظت کرده و تجهیزات در اختیار طالبان قرار نخواهند گرفت.
حتی اگر تحویل اتفاق بیفتد، آماده‌سازی آن مراحل قابل توجهی دربرمی‌گیرد. پایگاه‌هایی که به اردوی ملی افغانستان تحویل داده نشوند باید از بین بروند و به هر ترتیب، حمایت از محیط زیست امری ضروری است.
بایدن به توافق‌نامه ایالات متحده و طالبان که در ماه فبروری امضا شد و به موجب آن نیروهای امریکا ملزم به خروج هستند و در حال حاضر هم این روند در جریان است، به‌طور مستقیم اشاره‌یی نکرد، اما گفت که قصد دارد تعداد نیروها را به «چندهزار نفر» کاهش دهد تا مطمین شود که نه القاعده و نه دولت اسلامی در موقعیت حمله علیه ایالات متحده نیستند.
میشل فلورنوی، یکی از مقامات ارشد سابق پنتاگون، به عنوان کاندیدای برجسته وزیر دفاع در دوران بایدن مطرح است، گفته که خروج «ناآرام» صلح را تضعیف می‌کند و نیروی ضد تروریزم باید حداقل تا زمان برقراری توافق جامع بین طالبان و دولت افغانستان در این کشور بماند.
در صورت تحقق شرایط، از جمله مذاکرات طالبان با دولت افغانستان و کاهش خشونت، طبق قرارداد میان ایالات متحده و طالبان، امریکا نوید می‌دهد تا پایان ماه اپریل نیروهایش را کاملا از افغانستان خارج کند.
در این توافق‌نامه از باقی‌ماندن نیروی ضد تروریزم ایالات متحده حرفی به‌میان نیامده است.
سخنگوی بایدن روز جمعه در پاسخ به این سوال که آیا بایدن قصد دارد به توافق، خروج و کار با زلمی خلیلزاد نماینده فعلی ایالات متحده در مذاکرات صلح ادامه دهد یا نه، گفت: «رییس‌جمهور منتخب بایدن برنامه جامعی برای امور خارجی در طول مبارزات تهیه کرده و منتظر است به محض روی کار آمدن اقدامات لازم را انجام دهد.»
سخنگو، که مجاز به صحبت با رسانه‌های خبری نبود، گفت که در حال حاضر جزییات بیش‌تری ارایه نمی‌شود. او گفت، بایدن «کاملا به این اصل معتقد است که در هر بازه زمانی باید فقط یک رییس‌جمهور داشته باشیم که سیاست خارجی و امنیت ملی کشور را رهبری کند، همان‌طور که او در حال حاضر برای به‌دست گرفتن قدرت روی آمادگی تمرکز کرده است.»
پی‌نوشت:
نویسندگان: دن لاموث، میسی رایان، کارن دی‌یانگ و سوسانا جورج/ ترجمه: شریفه عرفانی.
