راه مدنیت: مسوولان در کمیسیون مستقل حقوق بشر کشور می‌گویند که پیگرد عاملان قربانیان جنگ به ندرت انجام می‌شود و اغلب خانواده‌ها از نتیجۀ تحقیقات (اگر انجام شود) خبر نمی‌شوند، چون دسترسی به عدالت برای بیشتر قربانیان جنگ، رویایی بیش نیست.
به گفته این مقام‌ها میکانیزم حمایت حکومت از قربانیان و خانواده‌های شان کافی نیست و معنای تداوم جنگ این‌‌ست که گاه یک فرد چندبار قربانی شود.
شهرزاد اکبر، رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر کشور، امروز چهارشنبه (۱۹قوس) در برنامۀ گرامی‌داشت از روز جهانی حقوق بشر و روز ملی قربانیان جنگ تاکید داشت که ۱۰دسمبر روز ملی قربانیان جنگ، فرصت گرامی‌داشت و دسترسی به حقیقت، عدالت، پرداخت غرامت کافی و به موقع و ضمانت برای عدم تکرار از آن حقوق هاست که عاملان آن باید مورد مجازات و پیگرد قانونی قرارگیرند.
همچنین وی تصریح کرد که قربانیان جنگ در افغانستان یک قشر بزرگ با صدای روشن و خواست‌های متنوع هستند. در روند احیای بهتر و ایجاد جامعه انسانی‌تر و برابر، باید صدای قربانیان شنیده شود و به‌خواست‌ها و نیازهای‌شان رسیدگی شوند.
به گفته خانم اکبر، از دید این نهاد، نخستین‌‌گام ختم خشونت و توافق روی آتش‌بس فوری است، اما در گام‌های بعدی حضور و گنجانیدن حقوق قربانیان و دستیابی به صلح عادلانه و پایدار ضروری است.
او تصریح کرد که پیام «احیای بهتر »، رعایت حقوق بشر کلید غلبه بر بحران‌های جهانی و کووید۱۹ است که در افغانستان اهمیت خاص دارد، زیرا هم‌زمان با بحران ویروس کرونا کمک‌های بین‌المللی کاهش یافته و نیاز ما به حساب‌دهی، شفافیت حکومت و توزیع عادلانه منابع و بودجه بیشتر می‌شوند.
در همین حال، داکترسیما سمر، وزیر دولت در امور حقوق بشر و روابط بین‌الملل، گفت که ارزش‌های مطرح‌شده در اعلامیۀ حقوق بشر غیرقابل گذشت می‌باشد.
حقوق بشر همه‌شمول بوده و بنابراین این ارزش‌ها باید در تمام حالات رعایت شود.
این مقام دولتی در ادامه افزود که متاسفانه نقض حقوق بشر در کشور با «فرهنگ معافیت» عجین شده است.
به گفته وی، پس از طالبان وضعیت حقوق بشر بهتر شد، اما تا دسترسی عدالت برای قربانیان، راه دراز در پیش است. همچنین اشتراک قربانیان در روندها و مکانیزمی درنظر گرفته نشده که زخم‌های آنها را التیام بخشد.
خانم سمر گفت: قربانیان جنگ نه‌تنها در میز مذاکرات، باید در تمام تصمیم‌گیری‌ها شریک شوند، در غیر آن به‌صلح واقعی و صلح اجتماعی دست نخواهیم یافت.
وزیر دولت در امور حقوق بشر و روابط بین‌الملل به این باور است که برای ختم خشونت‌های عمومی باید به خشونت‌های خانوادگی پایان داده شوند.
از سوی هم، نعیم نظری، معاون کمیسیون مستقل حقوق بشر، بیان کرد که تحقق صلح در افغانستان برای منطقه و جهان مفید و موثر خواهد بود. به‌همین دلیل سازمان ملل، شورای امنیت و جهان باید برای تامین صلح در افغانستان کوشش و از آن حمایت کنند.
براساس گفته‌های نظری، هر لحظه امکان شعله‌ور شدن جنگ وجود دارد، رویکرد ما به‌صلح باید بنیادی و ریشه‌یی و با درنظرداشت زمینه‌های جنگ باشد. در غیر آن صلح ناپایدار خواهد بود.
در عین حال، فهیم کریم، رییس موسسه انسان، افزود که برای پایان جنگ، توافق عمومی ضروری‌ست و باید تلاش شود که زمینه‌های فرهنگی این توافق برای یک صلح پایدار فراهم شود.
وی با تاکید بر دستیابی به صلح گفت: برعلاوه کوشش‌ها و تلاش‌هایی که صورت می‌گیرد، باید نمادهایی از نقض حقوق بشری برای تقویت فرهنگ صلح به وجود بیاید تا این نمادها اهمیت حقوق بشر و صلح را تقویت کنند.
