قرن بیست‌و‌یک عصر ارتباطات و دنیای اطلاعات است؛ این عصر فضا را برای آزادی بیان، خبرنگاری و اطلاع‌دهی بیشتر از پیش باز کرده است.
در نظام‌های دموکراتیک، خبرنگاران نقش تعیین‌کننده‌یی در سمت‌و‌سودهی افکار عامه و تمثیل دموکراسی دارد؛ این امر اگر به گونه‌ی حرفهیی انجام شود جامعه به سوی روشنگری و آگاهی می‌رود.
این نوشته؛ بیان کنندۀ نقش خبرنگاران در جوامع دموکراتیک است.
خبرنگار حرفهیی کیست؟
- خبرنگار سرباز عرصه تنویر افکار عمومی و روشنگری است.
- خبرنگار ابزار اصلی تعمیق دموکراسی است.
- خبرنگار زبان ملت و شناسه دموکراسی است.
- خبرنگار گوش و چشم یک جامعه دموکراتیک است.
- خبرنگار پل ارتباط میان مردم و حکومت است.
خبرنگار حرفهیی به‌عنوان بهترین ابزار تعمیق دموکراسی، نقش اساسی در نظام‌های دموکراتیک و تغییر افکار عامه دارد.
برای مثال اگر نقش خبرنگار را در سطح کلان نگاه کنیم، خبرنگاران مسلکی می‌توانند در عرصه‌های مختلف، بسترساز تغییر کلی در جامعه باشند.
از این جمله حکومت‌داری خوب، فرایند دولت‌سازی، مشارکت سیاسی و پروسه صلح را می‌توان برشمرد.
خبرنگاران مسلکی با پیش‌برد کار حرفهیی می‌تواند همکاری خوب برای دولت پیرامون داشتن حکومت‌داری خوب باشند.
پروسه دولت‌سازی یکی از پروسه‌های مهم و خطیر در تمثیل دموکراسی است. یک از ارکان مهم این روند خبرنگار است که برای پوشش هرچه بهتر این روند نقشی مهم بازی می‌کند.
مشارکت سیاسی ایجاب می‌کند تا ما یک نظام دموکراتیک با اصل‌های مشخص داشته باشیم که همانا رسانه‌ها، آزادی بیان و جامعه باز است.
مورد مهم در افغانستان، بحث صلح است. نزدیک به بیست سال است که رسانه‌ها و خبرنگاران به‌عنوان سربازان آزادی بیان تلاش کرده‌اند از لحظه به لحظه این پروسه ملی اطلاع‌رسانی کنند.
۲۷ حوت؛ روز ملی خبرنگار و دشواری‌های خبرنگاری
بیستوهفتم حوت؛ روز ملی خبرنگار است؛ از سال‌ها پیش روز ملی خبرنگار در افغانستان تجلیل می‌شود اما این روز در سال ۱۳۹۷ هـــ.ش در نشست کابینه حکومت وحدت ملی بیستوهفتم حوت به‌عنوان روز ملی خبرنگاران ثبت تقویم شد.
این روز در حالی بزرگ‌داشته می‌شود که هنوز خبرنگاران با مشکلات زیادی به همراه استند.
از چالش‌های درون‌سازمانی گرفته تا مشکلات بیرون‌سازمانی و هنوز هم در برخی مواقع خبرنگاران مورد تهدید و لت‌و‌کوب قرار می‌گیرند؛ به اساس آمار نهاد نی یا حمایت‌کننده رسانه‌های آزاد افغانستان در سال ۲۰۱۹ میلادی، ۱۰ خبرنگار و کارمند رسانه‌یی، در افغانستان کشته شدند.
به اساس گزارش سازمان گزارش‌گران بدون مرز، در سال ۲۰۱۹ میلادی، افغانستان به‌عنوان سومین کشور مرگ‌بار برای خبرنگاران شناخته شده است. افغانستان در سال ۲۰۱۹ میلادی پس از کشورهای مکزیک و سوریه، در ردۀ سوم قرار داشت.
اما در یک نگاه خوش‌بینانه تجلیل از۲۷ حوت روز ملی خبرنگار، می‌تواند پیام خوب برای ادامه کار خبرنگاری و دورنمایی برای بهتر شدن وضعیت آزادی بیان در کشور باشد.
ویژگیهای یک خبرنگار خوب و حرفهیی
تعریف‌های زیادی از ویژگیهای خبرنگار حرفهیی وجود دارد اما من می‌خواهم پنج ویژگی خبرنگار خوب را بنویسم.
۱.خبرنگار خوب و حرفهیی فردیست که خبرها و اطلاعات را به‌گونه موثق و به زبان قابل فهم برای مردم ارایه کند.
۲. خبرنگار خوب و متخصص، چهره و سیمای جنگ و صلح را برجسته می‌سازد.
۳. خبرنگار خوب و مسلکی؛ در تغییر دیپلوماسی و سیاست‌های کلان کشور نقش پُررنگ دارد.
۴.خبرنگار خوب و تخصصی در روشنگری جامعه تاثیرگذار است و جامعه را به سوی روشنگری و روشن‌فکری سوق می‌دهد.
۵.خبرنگار خوب و تخصصی صدای مردم است و بدون خبرنگار حرفهیی، صدای مردم خفه می‌شود.
از دید من این چند ویژگی کلان و عام یک خبرنگار خوب و حرفهیی است؛ هرگاه خبرنگاران با این ویژگی‌ها آراسته باشند؛ در سطوح مختلف جامعه تغییرات کُلی پدیدار می‌شود.
سخن آخر
خلاصه سخن این‌که، خبرنگار به‌عنوان پل ارتباط میان مردم و حکومت است.
خبرنگاران حرفهیی می‌توانند تمثیل‌کننده این امر مهم و خطیر باشند.
بیستوهفتم حوت، روزملی خبرنگار، فرصت خوبی است تا همه خبرنگاران تلاش‌های بهتر و بیشتر انجام دهند تا بتوانیم دموکراسی و آزادی بیان را به‌گونه بهتر و مسلکی‌تر تمثیل کنیم.
بیستوهفتم حوت؛ روز ملی خبرنگار به تمام خبرنگاران فرخنده باد.
نجیب‌الله دقیق؛ خبرنگار
