منبع AFP/ نویسندگان: آلیس بلانچارد و مشتاق مجددی/ مترجم: شریفه عرفانی
مقام‌های افغانستان برای اطمینان از آغاز مذاکرات صلح با شورشیان (طالبان) به قمار خطرناک گشودن در زندان‌ها به روی هزاران زندانی طالب متوسل شده‌اند.
بسیاری از جنگجویان تازه رهاشده می‌گویند که آماده ازسرگیری جنگ مقدس خود هستند؛ این ]اظهارات آنان[ باعث افزایش نگرانی‌های امنیتی شده است.
محمدداوود که ماه گذشته از زندان بگرام در شمال کابل آزاد شده است می‌گوید: «اگر امریکایی‌ها عقب‌نشینی نکنند، ما جهاد خود را ادامه خواهیم داد؛ زیرا آن‌ها بسیاری از افغان‌ها را در عملیات خود کشته‌اند.» وی ملبس به پتلون سنتی کامیز، پیش از تکسی گرفتن برای رفتن به روستای خود، با پولی به ارزش ۶۵دالر در دست که از مقامات دریافت کرده است، گفت: «ما دیگر نیروهای خارجی را در کشورمان نمی‌خواهیم.» نیروهای امریکایی ۹سال پیش داوود ۲۸ساله را در ولایت شمال‌غربی فاریاب دستگیر کردند.
مقامات افغانستان پس از اعلام آتش‌بسی سه‌روزه توسط شورشیان به نشانه رخصتی‌های عید، با آزاد کردن تعدادی از زندانیان طالب از جمله داوود، به نشانه «حسن نیت» به برنامه آزادسازی پنجهزار زندانی طالب سرعت بخشیدند.
به گفته یکی از مقامات امنیتی، طالبان خواستار آزادی عاملان بمب‌گذاری انتحاری، سازندگان واسکت‌های انتحاری، آدم‌ربایان و حتی جنگجویان خارجی هستند.
این اقدام که بخشی از طرح بزرگ‌تر مبادله زندانیان است، برای آغاز مذاکرات صلح درباره آن توافق شده است؛ زندانیان پیش از آزادی باید تعهدنامه‌یی را مبنی بر در دست نگرفتن اسلحه امضا می‌کردند؛ ولی کم‌کم روشن می‌شود که این تعهدنامه معنای چندانی نداشته است.
یکی از فرماندهان طالبان در پاکستان به خبرگزاری فرانسه گفت: «هیچ شکی» وجود ندارد که مردان آزادشده در نهایت به خطوط مقدم در افغانستان اعزام خواهند شد. وی گفت: «جهاد تا زمان توافق ما با دولت کابل، ادامه خواهد یافت.»
سخنگوی طالبان که نماینده نیروهای مبارز شورشی است، به درخواست ما برای اظهارنظر در این باره پاسخ نداد؛ اما سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی این گروه، با رد این ادعا که زندانیان دوباره به میدان جنگ خواهند پیوست، گفت: طالبان به‌اندازه کافی «نیروهای فعال و ذخیره» در اختیار دارد.
شاهین به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما در میدان نبرد به نیروی انسانی احتیاج نداریم؛ زیرا وارد مذاکرات بین‌الافغانی خواهیم شد.»
موقعیت برد برد؟
چندین تن از شورشیان آزادشده می‌گویند که آنان همچنان از سربازان امریکایی عصبانی هستند؛ اما طبق توافق امضاشده میان امریکا و طالبان در فبروری، متعهد شده‌اند تا برای خروج نیروهای امریکایی و خارجی تا سال آینده به آنان حمله نکنند؛ ولی در عوض، دشمن اصلی‌شان سربازان نیروهای دفاعی و امنیت ملی افغانستان ANDSF) ) است که هیچ تعهدی با آن‌ها صورت نگرفته است.
الزام آغاز گفتگوهای صلح با کابل، یکی از امتیازات کلیدی بود که واشنگتن در گفتگو با طالبان به دست آورده است؛ در عوض دولت افغانستان باید پنجهزار زندانی شورشی را آزاد کند، این در حالی است که طالبان قول آزادی یک‌هزار زندانی نیروهای امنیتی را داده است.
مقامات دولت افغانستان گفتند که از زمان آغاز مبادله، آنان سه هزار زندانی طالبان را آزاد کرده‌اند؛ درحالی‌که شورشیان بیش از ۷۵۰زندانی دولتی را رها کرده‌اند.
این تعداد باتوجه به تخمین‌ها درباره تعداد شورشیان که چیزی حدود ۵۰هزار تا یکصد هزار تن است، می‌تواند نمایانگر افزایش حدودا ۱۰درصدی افراد طالبان باشد.
مقامات امنیتی افغانستان گفتند که ایالات متحده پیش از نهایی شدن طرح مبادله زندانیان بین واشنگتن و طالبان در این زمینه با آن‌ها مشورت نکرده است.
یک مقام ارشد امنیتی گفت ما بیش از آنکه نگران مبارزان باشیم «نگران مغزها هستیم». وی افزود: یکی از زندانیان آزادشده طالبان به نیروهای شورشی پیوسته است، درعین‌حال یک تن دیگر نیز مرتکب قتل شده است.
طالبان توافق‌نامه ایالات متحده را گواهی برای شکست امریکا در طولانی‌ترین جنگ خود اعلام کرده است؛ ولی فقط صحبت‌های تهدید‌آمیز در ماه‌های اخیر افزایش یافته است.
سراج‌الدین حقانی، معاون رهبر طالبان گفت: «سیاست و مذاکرات نباید به این معنا باشد که ما از امور جهادی و تقویت و توسعه نیروی جهادی خود غافل شویم.»
اکنون حتی اگر مذاکرات صلح با کابل شکست بخورد؛ طالبان خود را در موقعیت برد برد یافته است. دولت افغانستان با بخش کلیدی خود که موضوع رسانه‌ها شد، چاره‌‌‌یی جز تسلیم شدن در برابر تقاضای واشنگتن برای آغاز این مبادله نداشت.
هنوز برخی ناظران امیدوارند مذاکرات صلح به موفقیت دست یابد؛ موفقیتی که می‌تواند جنگ ۱۹ساله افغانستان را خاتمه دهد.
اندرو واتکینز، تحلیلگر گروه بحران‌های بین‌المللی گفت: «این گفتگوها بیش از هر رویکرد دیگری در حال حاضر نویدبخش آتش‌بسی پایدار است.»
«آغاز سریع مذاکرات بهترین راه برای رفع این تهدید است.» اما هیچ تاریخی برای آغاز مذاکرات تعیین نشده است.
