اسلایدشوتحلیل

شیخ تقی عثمانی کیست؟

تحلیل

در این اواخر هیاتی از علمای پاکستان به کابل آمد که در رأس آن شیخ «تقی عثمانی» قرار دارد. با این‌که شیخ تقی به مفتی پاکستانی مشهور است، اما اصلیت وی از منطقه «دیوبند» هند است.

عثمانی در شوال سال ۱۳۶۲هجری قمری برابر با اکتبر ۱۹۴۳میلادی در دهکده دیوبند از توابع «سهارنپور» هند متولد شد. شیخ «محمدیاسین» پدربزرگ تقی عثمانی از نخستین دانش‌آموختگان دارالعلوم دیوبند بود که زمینه حضور سایر مردان خانواده را نیز به دارالعلوم دیوبند فراهم کرد.

شیخ «شفیع عثمانی» پدر شیخ تقی هم از شاگردان مکتب دیوبند بود که پس از شکل‌گیری پاکستان با تقی فرزندش به کراچی آمد و «دارالعلوم کراچی» را بنیان گذاشت. این دارالعلوم به برادر و همزاد «دارالعلوم حقانیه» در منطقه «اگوره ختک» پاکستان شهرت دارد؛ زیرا هر دو از یک منبع فکری تغذیه کرده و ارتباط تنگاتنگی با سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی پاکستان دارند.

سران شبکه حقانی در افغانستان، وابسته به دارالعلوم حقانی بوده که پسوند اسم خود را نیز از این مدرسه گرفته‌اند. در حال حاضر هشت عضو مدرسه حقانی در کابینه طالبان حضور دارند. به همین دلیل رابطه شیخ تقی با شبکه حقانی بسیار نزدیک و صمیمی است تا جایی‌که وی در بیست سال گذشته، افغانستان را دارالحرب می‌دانست و وقتی شبکه حقانی وارد کابل شد، آن را به «فتح مکه» در صدر اسلام، تشبیه کرد.

به هر صورت، پایگاه اطلاع‌رسانی «آوای سنت» طی مطلبی در سنبله ۱۳۹۹خورشیدی که به افتخارات و کارنامه شیخ تقی عثمانی اختصاص دارد، نوشته که شیخ تقی عثمانی در بدو ورود به پاکستان، جذب ارتش شد و «از هشت سالگی آموزش نظامی را آغاز کرد.» این نکته یادآور فیلم‌هایی است که چگونه گروه‌های مسلح مرتبط با سازمان آی.اس.آی؛ مانند لشکر طیبه، کودکان را برای جنگ‌های نیابتی پاکستان آموزش می‌دهند.

در ادامه همان مطلب آمده که شیخ «پس از اتمام دروس نظامی، به مشورت حضرت پدر، آموختن علوم اقتصادی و حقوقی نوین را با پشت کار فراوان آغاز کرد و چنان پیش رفت که توانست مدارج بالای علمی را با امتیاز بالا کسب کند.»

نکته قابل توجه در زندگی شیخ تقی عثمانی، خدمت در ارتش پاکستان است و این مساله در ارتقای رتبۀ علمای پاکستان چنان اهمیت دارد که اگر فردی در ارتش و سازمان‌های اطلاعاتی پاکستان خدمت نکرده باشد و یا در حال خدمت نباشد، ممکن نیست به شهرت و مقامی برسد.

جالب است که بیشتر مدارس دینی و اکثر علمای پاکستان در طول حیات ۷۵ساله این کشور، همواره پشتیبان ارتش و سازمان اطلاعات پاکستان در جنگ‌های نیابتی این کشور در کشمیر، افغانستان و سایر مناطق جهان بوده‌اند. به همین دلیل هرگاه ارتش پاکستان خواسته که در منطقه و کشوری اعمال نفوذ کند، از عقبۀ فکری خود یعنی مدارس و علمای دینی بهره برده و از آنان به‌عنوان پیش‌قراولان پیاده کردن استراتژی خود استفاده کرده است.

سفر شیخ تقی عثمانی به عنوان رییس وفاق‌المدارس و نایب رییس دارالعلوم کراچی به افغانستان نیز خارج از ماموریت ارتش و سازمان اطلاعات پاکستان نیست؛ زیرا اخیرا به این موضوع «منظور پشتین» رهبر «جنبش نجات پشتون‌ها» و «محسن داور» عضو پارلمان پاکستان و رهبر حزب «جمهوری ملی» هم اشاره کردند. «افراسیاب ختک» سناتور سابق پاکستان نیز با تایید این‌که هیات علمای پاکستان به کابل از سوی نهادهای امنیتی پاکستان مأموریت دارد، اظهار داشت: «هیات اعزامی علمای پاکستان به افغانستان، نقشی در مذاکرات تحریک طالبان پاکستان و دولت پاکستان نداشته؛ بل اعضای این هیات برای فراهم کردن زمینه گشایش شعبه‌ها و نمایندگی‌های مدارس دینی پاکستان، به افغانستان آمده‌اند.» وی تصریح کرد که «توسعه مدارس دینی در افغانستان، در راستای سیاست ارتش پاکستان صورت می‌گیرد؛ زیرا یکی از صادرات پاکستان به کشورهای پیرامونی مثل افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی، صدور طالبان است.»

فشرده مطلب این‎که طبق شواهد میدانی، افغانستان و منطقه شاهد تحولات جدیدی هستند که اگر گمانه حرکت خزندۀ پاکستان به سوی دهلیز واخان به منظور اتصال این کشور به آسیای مرکزی، درست باشد، بازهم پاکستان بازیگر نقش محوری این بازی خواهد بود.

این در حالی است که به تازگی، «تحریک طالبان تاجیکستان» اعلام موجودیت کرد که نسخۀ تاجیکی طالبان پاکستان و افغانستان است. بی‌جهت نبود که سران کشورهای آسیای مرکزی، نشست تاشکند را ترتیب دادند تا نگرانی خود را از ناحیه افغانستان اعلام کنند. البته تردیدی نیست که در بازی جدید پاکستان که چراغ سبز امریکا را با خود دارد، بازهم مدارس دینی پاکستان و به‌خصوص دارالعلوم کراچی و حقانیه، ماموریت پیش‌قراولی را برای پیاده کردن استراتژی پاکستان در منطقه به عهده دارند.

نوشته‌های مشابه

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا